KAYDUL

HUKUK


Mahkeme Kararları » Borçlar Hukuku »
Cuma, 29 Mar 2024

Hemzemin geçitte trenle çarpışma sonucu TCDD aleyhine tazminat davaları hukuk mahkemelerinde açılır

T.C.

UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ

HUKUK BÖLÜMÜ

E. 2013/1099

K. 2013/1248

T. 1.7.2013

OLAY : Davacı vekili, Kayseri 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'ne verdiği 15.04.2011 tarihli davadilekçesinde özetle;davacının eşi olan M.K.'ünyolcu olarakyer aldığı M.A'ın sevk ve idaresindeki 38 ... ... plakalı kamyonetin 08.10.2009 tarihindeKayseri İli Melikgazi İlçesi Yeşilyurt Mahallesi Balıklı Mevkiine gitmek için kullanılan hemzemin geçite geldiğinde, 41001 sefer sayılı DE 22006 numaralı Erzurum'dan Ankara istikametine gitmekte olantrenin makinistinin gerekli dikkat ve özeni göstermemesi nedeni ile davacının içinde bulunduğu kamyonete çarptığını, kaza neticesinde müvekkilinin eşi M.K.'ün vefat ettiğini, olayda gerek kamyonet sürücüsünün gereksetren makinistinin trafik kurallarının gerektirdiği dikkat ve özeni göstermemeleri nedeni ile kusurlu olduklarını, bu nedenle kazaya karışan kamyonetin sigortacısı G. Sigorta Şirketinezararlarının giderilmesi için müracaat edildiğini ancak netice alınmadığını,müteveffanın ölümü ile geride desteğe muhtaç davacı ve dört çocuğunun kaldığınıbelirterek; olayda kusuru bulunan davalılardanfazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 50,000 TL manevi tazminat ve 10,000 TL destekten yoksun kalma tazminatının olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birliktealınarak davacıya verilmesini istemi ile adli yargı yerinde dava açmıştır.

KAYSERİ 1 ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 23.02.2012 tarih 2011/260 esas sayılı dosyada verdiği ara karar ile davalılardan TCDD Genel Müdürlüğü yönünden açılan davanın dosyadan tefriki ile 2012/140 esasa kaydedilmesine karar vermiş, 17.05.2012 gün ve 2012/140 Esas 2012/289 Karar sayılı kararı ile dava tarihi itibari ile olaya 6100 sayılı yasanın uygulanmasının mümkün olmaması nedeni ile davaya idari yargıda bakılması gerektiği gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili, bu kez aynı istemlerle davalılardan TCDD Genel Müdürlüğü aleyhine idari yargı yerinde dava açmıştır.

KAYSERİ 2.İDARE MAHKEMESİ: 16.05.2013 gün ve 2013/398 sayılı ara kararı ile; hemzemin geçitte meydana gelen kaza nedeni ile açılacak maddi ve manevi tazminat davalarında 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunun 11*. Maddesi gereğince adli yargının görevli olduğu gerekçesi ile mahkemelerinin görevine girmeyen ve adli yargı yerince de görevsizlik kararı verilen bu davada, görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyanın 2247 sayılı Kanun'un 19. maddesi uyarınca Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü'nün, Serdar ÖZGÜLDÜR'ün Başkanlığında, Üyeler: Mustafa AYSAL, Eyüp Sabri BAYDAR, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Sedat ÇELENLİOĞLU ve Ayhan AKARSU'nun katılımlarıyla yapılan 1.7.2013 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesi'nce anılan Yasa'nın 19. maddesinde öngörülen usul ve yönteme uygun biçimde başvuruda bulunulduğu anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından,her iki yargı yerinde ortak olan “hemzemin geçitte meydana gelen kaza sonucu M.K.'ün ölmesi nedeni ile davacı ve çocuklarının uğradığı zarara ilişkin olarak 50,000 TL manevi ve 10.000 TL destekten yoksun kalma tazminatının davalıdan tahsili ile davacıya verilmesi talebi yönünden” oluşan görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Birgül YİĞİT'in, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN ile Danıştay Savcısı M.Ali GÜMÜŞ'ün adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

KARAR : Dava; M.K.'ün de içinde bulunduğu, M.A.'ın sevk ve idaresindeki 38 ... ... plaka sayılı aracın Kayseri İli Melikgazi İlçesi Yeşilyurt Mahallesi Balıklı Mevkiine gitmek için kullanılan hemzemin geçidine geldiğinde, Erzurum- Ankara seferini yapan tren ile çarpışması neticesinde meydana gelen kazada, araç içerisinde bulunan davacının eşi M.K.'ün, hayatını kaybetmesi nedeniyle davacının uğradığı ileri sürülen 50.000 TL manevi ve 10.000 TL maddi zararın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

28.10.1984 tarih ve 18559 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü ( TCDD ) Ana Statüsü'nün “Amaç ve Kapsam” başlıklı 1. maddesi, “Bu Ana Statünün amacı; 8.6.1984 tarih ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine tabi olarak ve söz konusu Kanun Hükmünde Kararname çerçevesinde faaliyette bulunmak üzere Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü adı altında teşkil olunan Kamu İktisadi Kuruluşunun hukuki bünye, amaç ve faaliyet konuları, organları ve teşkilat yapısı, müessese, bağlı ortaklık ve iştirakleri ile bunlar arasındaki ilişkileri ile ilgili diğer hususları düzenlemektir.” hükmünü taşımakta;“Hukuki Bünye”başlıklı 3. maddesinde, bu Ana Statü ile teşkil olunan TCDD İşletmesinin, sermayesinin tamamı Devlete ait, tüzel kişiliğe sahip, faaliyetlerinde özerk ve sorumluluğu sermayesiyle sınırlı bir “Kamu İktisadi Kuruluşu” olduğuna ve 233 sayılı KHK ile bu Ana Statü hükümleri saklı kalmak üzere özel hukuk hükümlerine tabi bulunduğuna işaret edilmekte; 4. maddesinde, sayılan Kuruluş amaç ve faaliyet konularının tamamına yakınının “tekel” kapsamında işler olduğu belirtilmekte; kuruluşu, yönetimi ve denetimi konularında 233 sayılı KHK hükümlerine paralel düzenlemelere yer verilmektedir.

Buna göre, TCDD İşletmesinin, tekel kapsamında kamu hizmeti yürüten, tüzel kişiliğe sahip bir kamu kurumu olduğu tartışmasızdır. 233 sayılı KHK ve Ana Statü ile, özerk bir tarzda ve ekonomik gereklere uygun olarak kârlılık ve verimlilik ilkeleri doğrultusunda yönetilmesi amacıyla, İşletmenin iktisadi faaliyetleri bakımından özel hukuk hükümlerine tabi kılınmış olması, onun kamu hizmeti yürütmesine ve kamu kurumu niteliğine engel teşkil etmemektedir.

Dava dilekçesinin incelenmesinden; davacılar vekilince, çarpışmanın mutlak ölümle sonuçlanacağı muhakkak olan hemzeminlerde daha tedbirli olması gerekmekte iken trenin geçişi sırasında gerekli dikkat ve özeni göstermeyen makinistlerin ihmali nedeniileidarenin ciddi olarak kusuru olduğu ileri sürüldüğüne göre, uğranılan zararın tazmini istemine ilişkin davanın; zararın, hizmetin kuruluşu ve işleyişindeki aksaklıklardan doğduğu ve bu nedenle idarenin hizmet kusuru esasına göre sorumlu olduğu nedenine dayanılarak açıldığı anlaşılmaktadır.

Anayasa'nın 125. maddesinin son fıkrasında, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu kurala bağlanmış; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b. maddesinde, idari eylem ve işlemlerden dolayı hakları ihlal edilenler tarafından açılan tam yargı davaları, idari dava türleri arasında sayılmıştır.

Buna göre ve idare personelinin dikkatsizlik ve tedbirsizliği sonucu oluşan kişisel kusura değil de, zararın kamu hizmetinin yürütülmesi sırasında doğduğu nedeniyle idarenin hizmet kusuruna dayanılmış olması karşısında, kamu hizmeti yürüten TCDD İşletmesinin, bu hizmeti yürüttüğü sırada kişilere verdiği zararın tazmini istemiyle açılan dava, olayda kamu hizmetinin yöntemine ve hukuka uygun olarak yürütülüp yürütülmediğinin, hizmet kusuru veya başka nedenle idarenin sorumluluğu bulunup bulunmadığının saptanmasını gerektirmektedir. Bu hususların saptanması ise idare hukuku ilkelerine göre yapılabileceğinden, 2577 sayılı Yasa'nın 2/1-b maddesi kapsamında bulunan tam yargı davasının görüm ve çözümünde idari yargı yerlerinin görevli olduğu açıktır.

Buna karşın, 2918 sayılı Yasanın 19.1.2011 günlü Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6099 sayılı Yasanın 14. maddesiyle değişik 110. maddesinde “İşleteni veya sahibi Devlet ve diğer kuruluşları olan araçların sebebiyet verdiği zararlara ilişkin olanları dahil, bu Kanundan doğan sorumluluk davaları, adli yargıda görülür. Zarar görenin kamu görevlisi olması, bu fıkra hükmünün uygulanmasını önlemez. Hemzemin geçitte meydana gelen tren-trafik kazalarında da bu Kanun hükümleri uygulanır.

Motorlu araç kazalarından dolayı hukuki sorumluluğa ilişkin davalar, sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentenin bulunduğu yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibi kazanın vuku bulduğu yer mahkemesinde de açılabilir”; Geçici 21. maddesinde de “Bu Kanunun 110 uncu maddesinin birinci fıkrasının göreve ilişkin hükmü, yürürlüğe girdiği tarihten önce idari yargıda ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde açılmış bulunan davalara uygulanmaz” denilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden, M.A.'ın, sevk ve idaresindeki 38 ... ... plaka sayılı araç ile Kayseri İli Melikgazi İlçesi Yeşilyurt Mahallesi Balıklı Mevkiine gitmek için kullanılan hemzemin geçide geldiğinde Erzurum-Ankara seferini yapan tren ile çarpışması neticesinde meydana gelen kazada, araç içerisinde bulunan M.K.'ün hayatını kaybettiği, M.K.'ün mirasçısı olan davacı tarafından Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü'ne karşı bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle ve 2918 sayılı Yasanın 19.1.2011 tarihinde yürürlüğe giren 110. maddesi gözetildiğinde hemzemin geçitte meydana gelen tren trafik kazalarında da bu Kanun hükümlerinin uygulanacağının açık bir şekilde belirtilmiş olması karşısında, uyuşmazlığa konu edilen davanın görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle davanın görüm ve çözümü adli yargı yerinin görevine girdiğinden, İdare Mahkemesinin başvurusunun kabulü ile Kayseri 1.Asliye Hukuk Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Kayseri 2.İdare Mahkemesinin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile Kayseri 1.Asliye HukukMahkemesi'nin 17.05.2012 gün ve E:2012/140, K:2012/289 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 01.07.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

Tags: çağlayanda tazminat avukatı | istanbul tazminat avukatı ara | kartalda tazminat avukatı | tazminat avukatı | tazminat avukatı çağlayan | tazminat avukatı kartal | türkiyede tazminat avukatı ara


e-mail:
info @ kaydulhukuk.com

Telif Hakkı © 2012 Kaydul Hukuk Bürosu. Tüm hakları saklıdır. Bu sitede paylaşılan bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlı olup,
Türkiye Barolar Birliğinin ilgili düzenlemeleri uyarınca reklam, teklif, hukuki öneri veya danışmanlık teşkil etmez.