KARAYOLLARI MOTORLU ARAÇLAR ZORUNLU MALİ
SORUMLULUK SİGORTASI (TRAFİK SİGORTASI) GENEL ŞARTLARI
Yürürlük Tarihi: 15 Ağustos 2003
A- SİGORTA KAPSAMI
A.1- Sigortanın Kapsamı
Sigortacı,
poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne
veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından
dolayı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'na göre işletene düşen hukuki
sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder.
Araca
bağlı olarak çekilmekte olan römork veya yarı römorkların (hafif römorklar
dahil) veya çekilen bir aracın sebebiyet vereceği zararlar çekicinin sigortası
kapsamındadır. Ancak, insan taşımada kullanılan römorklar bunlar için poliçede
özel şartları belirtilecek ek bir sorumluluk sigortası sağlanmış olması
kaydıyla teminata dahil olur.
Meydana
gelen bir kazada zararın önlenmesi veya azaltılması amacıyla, sigorta ettirenin
yapacağı makul ve zorunlu masraflar sigortacı tarafından karşılanır .
Bu sigorta
işletenin (sigorta ettirenin) haksız taleplere karşı savunmasını da temin eder.
A.2-Sigortanın Coğrafi Sınırı
Bu sigorta Türkiye sınırları içinde geçerlidir.
A.3- Teminat Dışında Kalan Haller
Aşağıdaki
haller sigorta teminatı dışındadır:
a) İşletilme halinde olmayan araçların sebep olacağı zararlar,
b) İşleten tarafından ileri sürülecek tazminat talepleri,
c) İşletenin eşinin, usul ve füruunun, kendisine evlat edinme ilişkisi ile
bağlı olanların ve birlikte yaşadığı kardeşlerinin mallarına gelen zararlar
nedeniyle ileri sürebilecekleri talepler,
d) Zarar görenlerin beraberinde bulunan bagaj ve benzeri eşya dışında
araçta veya römorklarda taşınan eşyanın uğrayacağı zararlardan dolayı işletene
karşı ileri sürülecek talepler,
e) Manevi tazminat talepleri.
f) İşletenin, Karayolları Trafık Kanunu uyarınca eylemlerinden sorumlu
tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği talepler,
g) İşletenin aracına veya bu araç vasıtasıyla çekilen römorklara ve yarı
römorklara veya çekilen araçlara gelecek zararlar nedeniyle ileri sürülecek
talepler,
h) Motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyetlerde bulunan teşebbüslere,
gözetim, onarım, bakım, alım-satım, araçta değişiklik yapılması amacı ile veya
benzeri bir amaçla bırakılan aracın sebep olacağı zararlara ilişkin her türlü
talepler,
i) Aracın, yetkili makamların izniyle tertip olunan yarışlara katılması
veya yarışlara katılan araçlara eşlik etmesi ile gösteride kullanılması
sonucunda meydana gelecek zararlar,
j) Çalınan veya gaspedilen araçların sebep oldukları ve Karayolları Trafik
Kanunu'na göre işletenin sorumlu olmadığı zararlar ile aracın çalındığını veya
gaspedildiğini bilerek binen kişilerin zarara uğramaları nedeniyle ileri
sürülecek talepler ile çalan ve gaspeden kişilerin talepleri,
k) Motorlu bisikletlerin kullanılmasından ileri gelen zararlar.
l)
3713 sayılı
Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemlerinde ve bu eylemlerden
doğan sabotajda kullanılan araçların neden olduğu ve 2918 sayılı Karayolları
Trafik Kanununa göre işletenin sorumlu olmadığı zararlar ile aracın terör
eylemlerinde kullanıldığını veya kullanılacağını bilerek binen kişilerin zarara
uğramaları nedeniyle ileri sürecekleri talepler, aracı terör ve buna bağlı
sabotaj eylemlerinde kullanan kişilerin talepleri.
m) Dolaylı zararlar nedeniyle yöneltilecek tazminat talepleri.
A.4- Sigortanın Başlangıcı ve Sonu
Sigorta, poliçede, başlama ve sona erme tarihleri olarak yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça, Türkiye saati ile öğleyin 12.00'de başlar ve öğleyin saat 12.00'de sona erer.
B- HASAR VE TAZMİNAT
B.1- Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde
Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri
Sigorta
ettiren, rizikonun gerçekleşmesi halinde aşağıdaki hususları yerine getirmekle
yükümlüdür:
a) Bu sözleşmeye göre, sorumluluğunu gerektirecek bir olayı, haberdar
olduğu andan itibaren beş gün içinde sigortacıya ihbar etmek,
b) Sigortalı değilmişcesine gerekli kurtarma ve koruma önlemlerini almak
ve bu amaçla sigortacı tarafından verilecek talimata uymak,
c) Sigortacının talebi üzerine, olayın ve zararın nedeni ile hangi hal ve
şartlar altında gerçekleştiğini ve sonuçlarını tesbite, tazminat yükümlülüğü ve
miktarı ile rücu hakkının kullanılmasına yararlı, elde edilmesi mümkün bilgi ve
belgeleri gecikmeksizin vermek,
d) Zarardan dolayı dava yolu ile veya başka yollarla bir tazminat talebi
karşısında kaldığı veya aleyhine cezai kovuşturmaya geçildiği hallerde,
durumdan sigortacıyı derhal haberdar etmek ve zarar ziyan talebine ve cezai
kovuşturmaya ilişkin olarak almış olduğu ihbarname, davetiye ve benzeri tüm
belgeleri derhal sigortacıya vermek,
e) Sigorta konusu ile ilgili başka sigorta sözleşmeleri varsa bunları
sigortacıya bildirmek.
B.2- Tazminat ve Giderlerin Ödenmesi
Sigortacı
zarar ve ziyan talebinde bulunan üçüncü kişilerle doğrudan doğruya temasa
geçerek anlaşma hakkını haizdir.
Ancak
sigortacının yazılı izni olmadıkça, sigorta ettiren tazminat talebini kısmen
veya tamamen kabule yetkili olmadığı gibi zarar görenlere herhangi bir tazminat
ödemesinde de bulunamaz.
Sigortacı;
a) Talep edilen tazminat ve giderleri hak sahibinin, kaza ve zarara
ilişkin tesbit tutanağını veya bilirkişi raporunu ve gerekli belgeleri
sigortacının merkez veya kuruluşlarından birine ilettiği tarihten
itibaren,
b) Yaralanan kimselerin ilk yardım, muayene ve kontrol veya bu
yaralanmadan ötürü ayakta hastane, klinik ve diğer yerlerdeki tedavi giderleri
ile tedavinin gerektirdiği diğer giderleri, belgeleri ile birlikte kendisine
başvurma tarihinden itibaren,
sekiz iş
günü içinde sigorta teminat limitleri dahilinde öder.
Hasar
halinde, hasar gören parça, onarımı mümkün değilse veya eşdeğeri parça ile
değiştirilme imkanı yok ise yenisi ile değiştirilir. Bu durumda taşıtta birm
kıymet artışı meydana gelse dahi bu fark tazminat miktarından indirilemez.
Dava açılması halinde, sigorta poliçesinde yazılı limitlere kadar davanın takip ve idaresi sigortacıya ait olup, sigorta ettiren, sigortacının göstereceği avukata gereken vekaletnameyi vermek zorundadır. Sigortacı dava masrafları ile avukatlık ücretlerini ödemekle yükümlüdür. Şu kadar ki, hükmolunan tazminat sigorta bedelini geçerse, sigortacı bu masrafları sigorta bedelinin tazminata oranı dahilinde öder .
Sigortalı
veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kimseler aleyhine cezai kovuşturmaya
geçilmesi halinde, sanığın izni ile sigortacı da savunmaya iştirak eder. Bu takdirde,
sigortacı yalnız seçtiği avukatın giderlerini öder.
Cezai
kovuşturmadan doğan tüm giderleri ile, muhtemel para cezaları sigorta teminatı
dışındadır.
B.3- Sigortacının Halefiyeti
Sigortacı
ödediği tazminat miktarınca hukuken sigorta ettiren yerine geçer.
B.4- Zarar Görenlerin Haklarının Saklı
Tutulması ve Sigortacının İşletene Rücu Hakkı
Sigorta sözleşmesinden veya sigorta sözleşmesine ilişkin kanun hükümlerinden
doğan ve tazminat yükümlülüğünün kaldırılması veya miktarının azaltılması
sonucunu doğuran haller zarar görene karşı ileri sürülemez.
Ödemede
bulunan sigortacı, sigorta sözleşmesine ve bu sözleşmeye ilişkin kanun
hükümlerine göre, tazminatın kaldırılmasını veya azaltılmasını sağlayabileceği
oranda sigorta ettirene rücu edebilir.
Sigorta ettirene başlıca şu nedenlerle rücu edilir:
a) Tazminatı gerektiren olay, işletenin veya eylemlerinden sorumlu olduğu
kişilerin kasdi bir hareketi veya ağır kusuru sonucunda meydana gelmiş
ise,
b) İşleten, yetkili makamlardan izin almaksızın düzenlenen bir yarış için
Karayolları Trafik Kanunu uyarınca yapılması gereken özel bir sigortanın
yapılmamış olduğunu biliyorsa veya gerekli özeni göstermesi halinde bilebilecek
durumda ise,
c) Tazminatı gerektiren olay, aracın Karayolları Trafık Kanunu hükümlerine
göre gereken ehliyetnameye sahip olmayan kimseler tarafından sevkedilmesi
sonucunda meydana gelmiş ise,
d) Tazminatı gerektiren olay, işletenin veya eylemlerinden sorumlu olduğu
kişilerin veya motorlu aracın hatır için karşılıksız olarak kendilerine verilen
kişilerin uyuşturucu veya keyif verici maddeler almış olarak aracı sevk ve
idare etmeleri esnasında meydana gelmiş veya olay, yukarıda sayılan kişilerin
alkollü içki almış olmaları nedeniyle aracı güvenli sürme yeteneklerini
kaybetmiş bulunmalarından ileri geliyorsa,
e) Tazminatı gerektiren olay, yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçlarda
yolcu taşınması veya yetkili makamlarca tesbit edilmiş olan istiab haddinden
fazla yolcu veya yük taşınması veya patlayıcı, parlayıcı ve tehlikeli maddeleri
taşıma ruhsatı bulunmayan araçlarda, bu maddelerin parlama, tutuşma ve infilakı
yüzünden meydana gelmiş ise,
f) Sigorta ettirenin, rizikonun gerçekleşmesi
halinde, B.1 maddesinde belirtilen. yükümlülükleri yerine getirmemesinden
dolayı zarar ve ziyan miktarında bir artış olursa,
g) Tazminatı gerektiren olayın aracın çalınması veya gaspedilmesi sonucunda olması halinde, çalınma veya gaspedilme olayında işletenin kendisinin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kusurlu olduğu tespit edilirse.
C- ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
C.1- Sigorta Ücretinin Ödenmesi[1]
Sigorta ücreti; prim, Güvence
Hesabına katılma payı ile sigorta sözleşmesine, bedeline veya primine ilişkin
olarak mevcut ve ileride konulacak vergi, resim ve harçlardan oluşur.
Sigorta ücretinin tamamı, sözleşme
yapılır yapılmaz poliçenin teslimi karşılığında peşinen ödenir. Ancak taraflar
sigorta priminin en az dörtte biri poliçenin teslimi karşılığında peşin olmak
koşuluyla taksitler halinde ödenmesini
C.2- Sigorta Ettirenin Sözleşme Yapıldığı Sırada Beyan Yükümlülüğü
Sigortacı,
bu sigortayı, sigorta ettirenin rizikonun gerçek durumunu bildirmek üzere
poliçe ve eklerinde yazılı beyanına dayanarak
Sigorta
ettirenin beyanının gerçeğe aykırı veya eksik olması halinde, sigortacının
sözleşmeyi daha ağır şartlarla yapmasını gerektirecek durumlarda, sigortacı
durumu öğrendiği andan itibaren sekiz gün içerisinde prim farkının ödenmesi
hususunu sigorta ettirene ihtar eder. Sigorta ettiren ihtarın tebliğ tarihini
izleyen sekiz gün içinde talep olunan prim farkını ödemez veya ödemeyeceğini
bildirirse, sözleşme feshedilmiş olur.
Sözleşmenin
feshi halinde, feshin hüküm ifade edeceği tarihe kadar geçen sürenin primi kısa
süre esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.
Prim
farkının süresinde istenilmemesi halinde fesih hakkı düşer.
Gerçeğe
aykırı beyan hali, zararı doğuran olayın meydana gelmesinden sonra
öğrenilmişse, sigortacı bu zarardan dolayı ödenmiş ve ödenecek tazminatın:
a) Gerçeğe aykırı beyan, kasden yapılmış olması halinde tamamı için,
b) Kasıt olmaması halinde ise, ödenecek tazminatın, alınan prim ile
alınması gereken prim arasındaki
C.3- Sigorta Ettirenin Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğü ve Sonuçları
Sigorta
ettiren sözleşmeden sonra rizikoyu ağırlaştırıcı mahiyette meydana gelecek
değişiklikleri durumu öğrenir öğrenmez en geç sekiz gün içinde sigortacıya
ihbarla yükümlüdür. Sigortacı durumu öğrendiği andan itibaren sekiz gün içinde
prim farkının ödenmesi hususunu sigorta ettirene ihtar eder .Sigorta ettiren,
ihtarın tebliğ tarihini takip
Sözleşmenin
feshi halinde, feshin hüküm ifade edeceği tarihe kadar geçen sürenin primi kısa
süre esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.
Prim
farkının süresinde istenilmemesi halinde fesih hakkı düşer. Sözkonusu
değişikliklere ilişkin ihbar yükümlülüğünün yerine getirilmesinden önce meydana
gelen olaylardan dolayı ödenmiş veya ödenecek tazminatlar için değişikliğin bildirilmemesinin
kasıtlı olup olmamasına göre, C.2 maddesinin sigortacının rücu hakkına ilişkin
(a) ve (b) fıkraları hükümleri uygulanır.
Sigorta
süresi içinde meydana gelen değişiklikler rizikoyu hafifletici nitelikte olduğu
ve bunun daha az prim alınması gerektirdiği anlaşılır ise, bu değişikliğin
yapıldığı tarihten sözleşmenin sona ermesine kadar geçecek süre için gün
esasına göre hesaplanacak prim farkı sigorta ettirene geri verilir.
C.4- İşletenin Değişmesi
Sigorta sözleşmesi, sözleşmeye taraf olan araç işletenini takip eder. İşleten, sahip olduğu yeni araca ilişkin bilgileri sigortacıya bildirir. Araç grubunda herhangi bir değişiklik meydana gelmesi halinde, C.3 maddesi hükümleri kıyasen uygulanır.
Ancak, sözleşme süresi içinde işletenin değişmesi
halinde sigorta sözleşmesi, işletenin değiştiği tarihten itibaren on gün
süresince herhangi bir işleme gerek kalmaksızın ve prim ödenmeksizin yeni
işleten için de geçerlidir.
Araç değişikliği nedeniyle yeni bir sigorta yaptırılması durumunda,
sigortacının işletenin değiştiği tarihe kadar hak kazandığı prim gün esasına
göre tespit edilir ve fazlası sigorta ettirene geri verilir.
C.5- Tebliğ ve İhbarlar
Sigorta
ettirenin ihbar ve tebliğleri, sigorta şirketinin merkezine veya sigorta
sözleşmesine aracılık yapan acenteye noter aracılığıyla veya taahhütlü mektupla
yapılır.
Sigorta
şirketinin ihbar ve tebliğleri de sigorta ettirenin poliçede gösterilen
adresine, bu adreslerin değişmiş olması halinde ise sigorta şirketinin
merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye bildirilen son
adresine aynı suretle yapılır.
Taraflara
imza karşılığı olarak elden verilen mektup veya telgraf ile yapılan ihbar ve tebliğler de taahhütlü mektup
hükmündedir.
C.6- Sırların Saklı Tutulması
Sigortacı
ve sigortacı adına hareket edenler sigorta ettirene ait öğrenecekleri ticari ve mesleki sırların
saklı tutulmamasından doğacak zararlardan sorumludurlar
C.7- Yetkili Mahkeme
Motorlu araç kazalarından dolayı hukuki sorumluluğa ilişkin davalar, sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentanın bulunduğu yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibi, kazanın meydana geldiği yer mahkemesinde de açılabilir.
C.8- Zamanaşımı
Motorlu
araç kazalarından doğan zararların tazminine ilişkin talepler, zarar görenin,
zarar ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yıl ve
herhalde, kaza gününden başlayarak on yıl içinde zamanaşımına uğrar.
Dava,
cezayı gerektiren bir fiilden doğar ve ceza kanunu bu fiil için daha uzun bir
zamanaşımı süresi öngörmüş bulunursa, bu süre tazminat talepleri için de
geçerlidir.
Zamanaşımı,
tazminat yükümlüsüne karşı kesilirse, sigortacıya karşı da kesilmiş olur.
Sigortacı bakımından kesilen zamanaşımı, tazminat yükümlüsü bakımından da
kesilmiş sayılır.
Motorlu
araç kazalarında tazminat yükümlülerinin birbirlerine karşı rücu hakları, kendi
yükümlülüklerini tam olarak yerine getirdikleri ve rücu edilecek kimseyi
öğrendikleri günden başlayarak iki yılda zamanaşımına uğrar.
Diğer
hususlarda genel hükümler uygulanır.
C.9- Özel Şartlar
Bu genel
şartlara ve varsa bunlara ilişkin klozlara aykırı düşmemek ve sigortalı
aleyhine olmamak koşulu ile özel şartlar konulabilir.
C.10- Yürürlük
Madde 19-
Bu genel şartlar 15.8.2003 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir.
Son Düzenleme Tarihi: 30 Haziran
2006
[1] Madde 30.06.2009 tarihli ve 27274 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk
Sigortası Genel Şartlarında Değişiklik Yapılmasına İlişkin Genel Şart’la
değiştirilerek 01.07.2009 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Değişiklikten önceki
hali şu şekildedir:
“Sigorta ücreti, prim, Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabı'na
katılma payı ile sigorta sözleşmesine, bedeline veya primine ilişkin olarak
mevcut ve ileride konulacak vergi, resim ve harçlardan oluşur.
Sigorta ücretinin tamamı, sözleşme yapılır yapılmaz poliçenin teslimi
karşılığında peşinen ödenir.”
< Önceki | Sonraki > |
---|