İptal
davaları, idarî işlemler hakkında, yetki, şekil, sebep, konu ve maksat
yönlerinden birisi ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için
menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalardır.
İptal
davaları, tamamen idarî yargıya özgü bir dava türüdür ve hukuk devletini
gerçekleştirmenin en etkili araçlarından birisini oluşturmaktadır. Zira iptal
davalarında, idarenin kamu gücü kullanmak suretiyle tek yanlı iradesiyle almış
olduğu idarî işlem ve kararların hukuka uygunluğunun denetimi sağlanmaktadır.
Sözü edilen denetim, sonunda dava konusu edilen işlemin hukuka aykırılığı
tespit edilirse, o işlem iptal edilmekte, yapıldığı andan itibaren hükümsüz
hale getirilmektedir.
İptal davası,
idarî işlemin hukuka aykırılığı dolayısıyla iptali, işlemin hukukî etkilerini
ortadan kaldırmayı amaç edinen, bu niteliğiyle "objektif dava“ olarak
adlandırılan bir davadır. Bu davanın objektif bir dava olmasının birtakım
sonuçlan vardır:
a.İptal davası
kolay işleyen, karmaşık olmayan bir dava türüdür.
b.İptal davası
kamu düzeni ile ilgilidir. Bu nedenle, dava yolundan önceden vazgeçilmesi
mümkün olmadığı gibi, iptal kararı verildikten sonra vazgeçilmesi de, işleme
yeniden geçerlilik kazandırmaz.
c.Yargılama
sırasında yargıç re'sen araştırma yapmak suretiyle hukuka aykırılığı ortaya
çıkarmaktadır.
d.İptal davası
sonucunda verilmiş bulunan iptal hükmünden, yalnız davanın tarafları değil,
herkes yararlanır.
