İdare tarafından tesis edilen bir idari işleme karşı yalnızca iptal davası açılması durumunda idare mahkemelerinde verilen iptal kararları sonrasında İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 11. ve 12. maddelerine dayalı olarak "hakları ihlal edilenlerce" tam yargı davası(tazminat davası) yine idare mahkemelerinde açılabilir.
Burada önemli olan husus sürelere uyulmasıdır. Özellikle Türkiye uygulamasında idarenin açılan iptal davalarında mahkemelerin iptal kararı vermesi sonrası verilen kararları hiç bir sonuç analizi yapmadan, önceki müstekar yargı kararlarını dikkate almadan, kişilerin adil ve etkin yargı kararı ile haklarına ve/veya menfaatine ulaşması olanaklarını devre dışı bırakarak kanun yollarına (temyiz ve hatta karar düzeltme yoluna) başvurduğu ortadadır.
Bu aşamada hakları ihlal edilen kişilerin iptal davasında verilen iptal kararının temyiz incelemesinin sonucunu beklemeden tam yargı davası/tazminat davası açma imkanı bulunmaktadır, fakat temyiz incelemesi süren iptal davasının sonucunun tam yargı davasında bekletici mesele yapılması gerekecektir.
Konu hakkında Danıştay'ın vermiş olduğu bir karar aşağıda yer almaktadır.
Danıştay 8. Daire K. 2005/2145, E. 2004/3520: “...Uyuşmazlık; davacı şirketin işleticisi olduğu özel dershaneye ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerinin devam etmelerine izin verilmemesi yolundaki işlemin Bursa 1. İdare Mahkemesince iptali üzerine, bu işlem nedeniyle oluştuğu ileri sürülen 255.329.535.000 lira maddi zararın giderimine karar verilmesi isteminden doğmuştur.
...Aktarılan yasa hükmüyle, idari işlemlerden dolayı hakları ihlal edilen ilgililerin isterlerse açacakları iptal davaları ile birlikte isterlerse iptal davasının sonuçlanması üzerine tam yargı davası açabilmelerine olanak sağlanmıştır. İlgililerin zararı doğuran işleme karşı öncelikle bir iptal davası açmaları halinde bu konudaki kararın kendilerine tebliğinden itibaren altmış gün içerisinde idareye başvurmaları veya doğrudan tam yargı davası açmaları mümkün olduğu gibi, kararlara karşı kanun yoluna gidilmiş olması halinde de bu hususta verilecek kararların kendilerine tebliğden itibaren idareye başvurmaları ya da doğrudan tam yargı davası açmaları da mümkündür.
İdare Mahkemesince; davacı şirketin, işleticisi olduğu özel dershaneye ilk ve orta öğretim öğrencilerinin devam etmelerine izin verilmemesi yolundaki 11.3.2002 günlü işlemin, Mahkemelerinin 12.12.2002 gün ve E:2002/648, K:2002/2082 sayılı kararı ile iptal edilmesi üzerine 7.2.2003 tarihinde bakılan davayı açtığı, ancak söz konusu iptal kararının Milli Eğitim Bakanlığınca temyiz edildiği ve dosyanın Danıştay Başkanlığına gönderildiği, 2577 sayılı Yasanın 12. maddesine göre idari işlemden kaynaklanan tam yargı davasının, ya iptal davasıyla birlikte, ya da Mahkemenin iptal kararı üzerine (veya 11. madde uyarınca idareye başvurulduktan sonra) açılmasının gerektiği, davacının ise tam yargı davasını iptal davası ile birlikte açmadığı ve dolayısıyla ikinci yolu tercih ettiğinden, temyiz başvurusu hakkında Danıştay'ca bir karar verilmeden önce açılan davanın esastan incelenmesi olanağı bulunmadığı gerekçesiyle dava incelenmeksizin reddedilmiş ise de, bir önceki davanın konusunu oluşturan işlemin iptaline ilişkin mahkeme kararının 12.12.2002 tarihinde tebliği üzerine 2577 sayılı Yasanın 12. maddesi kapsamında idari dava açmak için belirlenen süre içerisinde 07.02.2003 tarihinde bu davanın açıldığı göz önüne alındığında, bakılan tazminat davasına neden olan işlemin iptaline ilişkin Mahkeme kararının temyizen incelenmesi için Danıştay'a gönderilmiş bulunmasının, bu davanın "vaktinden önce" açılmış olduğu sonucunu doğurmayacağından aksi yönde verilen idare mahkemesi kararında usul hükümlerine ve hukuka uyarlık görülmemiştir.
Öte yandan; Mahkemece verilen iptal kararının temyizen incelenmesi için Danıştay'a gönderilmiş olmasının, bakılan tazminat davası için "bekletici bir sorun" niteliğinde bulunduğu tartışmasızdır.
Açıklanan nedenlerle; Bursa 1. İdare Mahkemesi kararının bozulmasına ve işin esasına girilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine...”
İPTAL VE TAZMİNAT DAVALARINDA DANIŞMANLIK İÇİN TIKLAYINIZ
