Türkiye Cumhuriyeti Devleti bir hukuk devleti olarak her bireyin temel hak ve özgürlüklerini güvence altına almıştır ve almak zorundadır. Bu çerçevede bireylerin kişilik haklarının, yanı isimlerinin, itibarlarının, resimlerinin ve kişisel donanımlarının ve varlıklarının korunması gerekmektedir. Bunun yanında her bireyin de hak arama hürriyetinin sıkı sıkıya korunması iki özgürlük arasında adil bir dengenin kurulması gerekmektedir.
Örneğin A şahsı; kendisini, bir başkasını ve kamuyu ilgilendirinen bir konuda B şahsının eylemlerinin ceza hukuku bakımından bir suç olduğunu yada idare hukuku bakımından bir disiplinsizlik olduğunu ileri sürerek idari ve cezai tahkikat için dilekçe hakkını kullanarak ihbar ve şikayette bulunabilir, hatta bulunmalıdır. Zira toplum içinde barış içinde yaşam ancak hak ve vatandaşlık bilinci ile geliştirilebilir.
Bu örnek ideal bir durumu gösterdiğinden B şahıs yapılan şikayet ve ihbar karşısında A lehine manevi tazminat davası açsa da kazanmaz, zira B hakkını sınırları içinde kullanmıştır.
Buna rağmen bu örnekte A şahsının B'ye karşı şahsi, keyfi, siyasi ve ideolojik karşıtlığı hakkın kötüye kullanılması şeklinde sistemli ve sürekli olarak kullanıldığında da bu sefer B şahsı sistemli ve sürekli şikayetler ile kişilik hakkının ihlal edildiğini, A şahsının amacının hak arama hürriyetinin sınırlarının dışına çıktığını, zarar verme ve keyfilik içerdiğini gerekçelendirerek ve ispat ederek MANEVİ TAZMİNAT DAVASI AÇABİLİR VE AÇTIĞI DAVASINDA OLUMLU SONUÇ ALIR.
NİTEKİM YARGITAY 4. HUKUK DAİRESİ, E. 2015/7330-K. 2016/8358 ve T. 27.6.2016 SAYILI KARARINDA BELİRTTİĞİMİZ ÜZERE MANEVİ TAZMİNATA HÜKMEDİLMESİ GEREKTİĞİ KONUSUNDA KARAR TESİS EDİLMİŞTİR
YARGITAY 4. HUKUK DAİRESİ, E. 2015/7330-K. 2016/8358 ve T. 27.6.2016 SAYILI KARARININ ÖZETİ:
- Dava, haksız şikayet sebebiyle manevi tazminat istemine ilişkindir.
- Herkes, yasal vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı ve davalı olarak iddia ve savunma hakkına sahiptir.
- Hak arama, bir başka deyişle ihbar ve şikayet hakkının kullanılması sebebiyle kişilik hakları zarara uğrasa bile, hak arama özgürlüğü üstün bir hak olarak hukuka uygunluk nedeni sayıldığından bundan zarar gören kişilerin tazminat hakkının doğmayacağı kuşkusuzdur.
- Ancak bu özgürlük sınırsız olmayıp, ihbar ve şikayet hakkının kasten ve zarar verme amacı ile veya keyfi olarak ya da uzak ihtimallere göre, herhangi bir delil ve emare bulunmadan, yeteri kadar araştırma yapılmaksızın kullanılmaması gerekir.
- Aksi halde hak arama özgürlüğünün kötüye kullanılmış olması sebebiyle hukuka uygunluk nedeni ortadan kalkacağından manevi tazminata karar verilmesi gerekir.
- Davalının, davacıyı adli ve idari yönden değişik zaman dilimlerinde birden fazla kere şikayet etmesi bu bağlamda şikayetin sayısı, yöntemi dikkate alındığında şikayet hakkını anayasal hak olmaktan çıkarıp taciz boyutuna ulaştırmıştır.
- Şikayet hakkı davalı tarafından kötüye kullanıldığından, davacının kişilik hakları ile davalının şikayet hakkı arasındaki çatışan yararlar dengesi, davacı aleyhine bozulmuştur. Davacı yararına uygun bir miktar manevi tazminat takdir edilmesi gerekir.
