ALTINCI BAP
İFLAS YOLİLE TAKİP
I- YETKİ
İFLAS TAKİPLERİNDE YETKİLİ MERCİ
MADDE 154 - (Değişik:
538 - 18.2.1965) İflâs yoliyle takipte yetkili merci, borçlunun muamele
merkezinin bulunduğu mahaldeki icra dairesidir.
Merkezleri yurt dışında bulunan ticari işletmeler
hakkında yetkili merci, Türkiye'deki şubenin, birden ziyade şubenin bulunması
halinde merkez şubenin bulunduğu yerdeki icra dairesidir.
Borçlu ile alacaklı yetkili icra dairesini yazılı
anlaşma ile tâyin etmişlerse, o yerin icra dairesi dahi iflâs takibi için
yetkili sayılır. Şu kadar ki, iflâs davaları için yetki sözleşmesi yapılamaz ve
iflâs davası mutlaka borçlunun muamele merkezinin bulunduğu yer ticaret
mahkemesinde açılır.
II- İFLAS YOLİLE ADİ TAKİP
ÖDEME EMRİ VE MÜNDERECATI
MADDE 155 - (Değişik:
3890 - 3.7.1940) Borçlu iflâs yolile takibe tâbi şahıslardan olup da alacaklı
isterse ödeme emrine yedi gün içinde borç ödenmediği takdirde alacaklının
mahkemeye müracaatla iflâs talebinde bulunabileceği ve borçlunun gerek borcu
olmadığına ve gerek kendisinin iflâsa tâbi kimselerden bulunmadığına dair
itirazı varsa bu müddet içinde dilekçe ile icra dairesine bildirmesi lüzumu ve
konkordato teklif edebileceği ilâve olunur.
İFLAS TALEBİ VE MÜDDETİ
MADDE 156 - (Değişik:
538 - 18.2.1965) Ödeme emrindeki müddet içinde borçlu tarafından itiraz
olunmamışsa alacaklı bir dilekçe ile Ticaret Mahkemesinden iflâs kararı
isteyebilir.
Bu dilekçeye borçlunun ödeme emrine itiraz etmediğini
mübeyyin ödeme emri nüshasının rabtedilmesi lâzımdır.
Borçlu ödeme emrine itiraz etmişse takip durur ve
alacaklı bu itirazın kaldırılmasiyle beraber borçlunun iflâsına karar
verilmesini bir dilekçe ile Ticaret Mahkemesinden isteyebilir.
İflâs istemek hakkı ödeme emrinin tebliği tarihinden
bir sene sonra düşer.
TALEBİN GERİ ALINMASI VE YENİLENMESİ
MADDE 157 - İflâs
talebini geri alan alacaklı bir ay geçmedikçe bu talebini yeniliyemez.
YARGILAMA USULÜ
MADDE 158 - (Değişik:
3494 - 9.11.1988) Alacaklının iflâs takibi kesinleştiğinde 166 ncı maddenin
ikinci fıkrasındaki usulle ilân edilir. İflâs talebinin ilânından itibaren
onbeş gün içinde diğer alacaklılar davaya müdahale veya itiraz ederek iflâsı
gerektiren bir hal bulunmadığını ileri sürerek mahkemeden talebin reddini
isteyebilirler.
Mahkeme, icra dosyasını celbeder ve basit yargılama
usulüne göre duruşma yaparak, gerek iflâs talebini gerek itiraz ve defileri
umumi hükümler dairesinde tetkik ve intac eder. Şu kadar ki, borçlu takibe
karşı usulü dairesinde itiraz etmemiş veya itiraz ve defileri varit
görülmemişse mahkeme yedi gün içinde faiz ve icra masrafları ile birlikte
borcunu ifa veya o miktar meblağın mahkeme veznesine depo edilmesini borçluya
veya iflâs davasında kendisini temsil etmiş olan vekiline, dava vicahda devam
ediyorsa duruşmada, aksi takdirde Tebligat Kanunu hükümleri dairesinde yapılacak
tebliğ ile emreder. Borçlu imtina ederse ilk oturumda iflâsına karar verilir.
MUHAFAZA TEDBİRLERİ
MADDE 159 - (Değişik:
538 - 18.2.1965) İflâs talebi halinde mahkeme, ilk önce alacaklıların menfaati
için zaruri gördüğü bütün muhafaza tedbirlerini emredebilir. Borçlu ödeme
emrine itiraz etmemişse, alacaklının talebi üzerine, mahkeme mutlaka bu
tedbirlere karar vermeye mecburdur. Bu emirler iflâs dairesince yerine
getirilir.
Mahkeme, defter tutmadan gayri bir muhafaza tedbiri
istiyen alacaklıdan, ilerde haksız çıktığı takdirde borçlunun ve üçüncü şahsın
bu yüzden uğrayabilecekleri zararları karşılamak üzere, Hukuk Usulü
Muhakemeleri Kanununun 96 ncı maddesinde yazılı bir teminat alınmasını
istiyebilir. Borçlu ödeme emrine itiraz etmemiş veya alacak bir ilâma bağlı ise
teminat aranmaz. Devlet ve adlî yardıma nail kimseler de teminat göstermek
mecburiyetinde değillerdir.
Bu maddeye göre alınan muhafaza tedbirleri borçlu
aleyhindeki icra takiplerine tesir etmez.
MASRAFLARIN PEŞİN VERİLMESİ
MADDE 160 - (Değişik:
538 - 18.2.1965) İflâs istiyen alacaklı ilk alacaklılar toplantısına kadar olan
masraflardan sorumludur.
(Değişik 2. fıkra: 3494 - 9.11.1988) Mahkeme, bu
masraflar ile iflâs kararının kanun yolları için gerekli bütün tebliğ
masraflarının peşin verilmesini ister.
DEFTER TUTULMASI
1 - USULÜ
MADDE 161 - İflâs talebinde bulunan alacaklı isterse,
mahkeme borçluya ait malların bir defterinin tutulmasına karar verebilir. Bu
defter iflâs dairesi tarafından tutulur.
Borçlunun mallarını göstermemesi ve kilitli yerlerini
açmaması gibi hallerde 80 ve 81 inci maddeler hükmü tatbik olunur.
2 - NETİCELERİ
MADDE 162 - (Değişik:
3222 - 6.6.1985) Borçlunun ve ailesinin idareleri için iflâs müdürünün
bıraktığı mallar müstesna olmak üzere borçlu, defteri yapılmış olan malları
aynen veya istenildiği zamanki kıymetiyle vermeye mecburdur.
3 - DEVAM MÜDDETİ
MADDE 163 - Takipte bulunan bütün alacaklılar razı
olurlarsa yapılan defter iflâs müdürü tarafından iptal olunur.
Defterin hükmü mahkemece temdit edilmemişse yapıldığı
tarihten dört ay sonra kendiliğinden ortadan kalkar.
KANUN YOLLARINA BAŞVURMA
MADDE 164 - (Değişik madde ve başlığı: 5311 -
2.3.2005 / m.12 - Yürürlük m.30) Ticaret mahkemesince verilen nihai kararlar, 160 ıncı
maddenin son fıkrasına göre alınan masraftan karşılanmak suretiyle mahkemece
re'sen taraflara tebliğ olunur.
Bu kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren on gün
içinde istinaf yoluna başvurulabilir. Bölge adliye mahkemesi (*) kararına karşı da tebliğ tarihinden
itibaren on gün içinde temyiz yoluna başvurulabilir. İstinaf ve temyiz
incelemeleri, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümlerine göre yapılır.
İflas kararına karşı kanun yoluna başvurulması,
iflasın ilanına ve masanın teşkiline mani değildir. Yalnız ikinci alacaklılar
toplantısı, iflas kararı kesinleşmedikçe yapılamaz.
Bölge adliye mahkemesince iflas kararı kaldırılırsa,
borçlunun malları üzerindeki tedbirler devam eder. Şu kadar ki, ticaret
mahkemesi davanın seyrine göre bu tedbirleri değiştirmeye veya kaldırmaya
yetkilidir.
_____
(*) 5311
Sayılı Kanun ile eklenen geçici 7. maddesi
hükmüne göre, "Bölge adliye mahkemelerinin, 26.9.2004 tarihli ve 5235
sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş,
Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunun geçici 2 nci maddesi uyarınca göreve
başlama tarihinden önce verilen kararlar hakkında, kesinleşinceye kadar İcra ve
İflas Kanununun bu Kanunla yapılan değişiklikten önceki temyiz ve karar
düzeltmeye ilişkin hükümleri uygulanır."
Değişiklikten önceki metni görmek için madde sonundaki
kırmızı kutuya tıklayınız.
_____
İFLAS TARİHİ
MADDE 165 - İflâs
hükümle açılır ve bu hükümde açılma anı gösterilir.
(Ek fıkra: 3494 - 9.11.1988 / m.29) İflâsa karar
verilmesinden sonra iflas davasından feragat geçersizdir.
İFLAS KARARININ TEBLİĞİ VE İLANI
MADDE 166 - (Değişik:
538 - 18.3.1965) İflas kararı, iflâs dairesine bildirilir.
(Değişik 2. fıkra: 3494 - 9.11.1965) Daire, kararı
kendiliğinden ve derhal tapuya ticaret sicil memurluğuna, gümrük ve posta
idarelerine, Türkiye Bankalar Birliğine mahalli ticaret odalarına, sanayi
odalarına, taşınır kıymet borsalarına, Sermaye Piyasası Kuruluna ve diğer lazım
gelenlere bildirir. Daire, ayrıca kararı, (Ek ibare: 4949 - 17.7.2003 / m.44) "karar tarihinde," (Değişik ibare: 5092 - 12.2.2004 / m.3) "tirajı ellibinin (50.000) üzerinde olan ve yurt
düzeyinde dağıtımı yapılan gazetelerden" biri ile birlikte iflas edenin
muamele merkezinin bulunduğu yerdeki bir gazetede ve Ticaret Sicili Gazetesinde
ilân eder.(Değişik ibare: 4949 - 17.7.2003 / m.44) "Tirajı" (Değişik ibare: 5092 - 12.2.2004 / m.3) "ellibinin (50.000) üzerinde olan ve yurt
düzeyinde dağıtımı yapılan" gazetenin yayınlandığı yer aynı zamanda
muamele merkezi ise mahalli gazetede ilân yapılmaz.
İflâsın kapandığı veya kaldırıldığı da aynı suretle
bildirilir ve ilân olunur.
III- KAMBİYO SENETLERİ (ÇEK POLİÇE VE EMRE MUHARRER
SENET) HAKKINDAKİ HUSUSİ TAKİP USULLERİ
TAKİBİN KABULÜ ŞARTLARI
MADDE 167 - (Değişik:
538 - 18.2.1965) Alacağı çek, poliçe veya emre muharrer senede müstenit olan
alacaklı, alacak rehinle temin edilmiş olsa bile bu bölümdeki hususi usullere
göre haciz yolu ile veya borçlu iflâsa tabi şahıslardan ise iflâs yolu ile
takipte bulunabilir.
Alacaklı, takip talebinde 58 inci maddedeki
hususlardan başka iflâsa tabi borçlusu aleyhine haciz ve iflâs yollarından
hangisini istediğini bildirmeğe ve takip talebine kambiyo senedinin aslını ve
borçlu adedi kadar tasdikli örneğini eklemeğe mecburdur.
A) HACİZ YOLU İLE TAKİP
ÖDEME EMRİ
MADDE 168 - (Değişik:
538 - 18.2.1965) İcra müdürü senedin kambiyo senedi olduğunu ve vâdesinin
geldiğini görürse, borçluya senet sureti ile birlikte hemen bir ödeme emri
gönderir. Bu ödeme emrine şunlar yazılır :
1. (Değişik: 6352 - 2.7.2012 / m.33 /
Yürürlük / m.106/a) Alacaklının
veya vekilinin banka hesap numarası hariç olmak üzere, takip talebine yazılması
lazım gelen kayıtlar,
2. (Değişik: 6352 - 2.7.2012 / m.33 /
Yürürlük / m.106/a) Borcun
ve takip masraflarının on gün içinde ödeme emrinde yazılı olan icra dairesine
ait banka hesabına ödenmesi ihtarı,
3. Takibin müstenidi olan senet kambiyo senedi vasfını
haiz değilse, beş gün içinde mercie şikâyet etmesi lüzumu.
4. (Değişik: 3494 - 9.11.1988) Takip müstenidi kambiyo
senedindeki imza kendisine ait olmadığı iddiasında ise bunu beş gün içinde
açıkça bir dilekçe ile icra mahkemesine bildirmesi; aksi takdirde kambiyo
senedindeki imzanın bu fasıl gereğince yapılacak icra takibinde kendisinden
sâdır sayılacağı ve imzasını haksız yere inkâr ederse sözü edilen senede
dayanan takip konusu alacağın yüzde onu oranında para cezasına mahkûm edileceği
ve merciden itirazının kabulüne dair bir karar getirmediği takdirde cebri
icraya devam olunacağı ihtarı.
5. (Değişik: 3222 - 6.6.1985) Borçlu olmadığı veya
borcun itfa edildiği veya mehil verildiği veya alacağın zamanaşımına uğradığı
veya yetki itirazını sebepleri ile birlikte beş gün içinde icra mahkemesine bir
dilekçe ile bildirerek merciden itirazın kabulüne dair bir karar getirmediği
takdirde cebri icraya devam olunacağı ihtarı.
6. (Değişik: 4949 -
17.7.2003 / m.45) İtiraz
edilmediği ve borç ödenmediği takdirde on gün içinde 74 üncü maddeye, itiraz
edilip de reddedildiği takdirde ise üç gün içinde 75 inci maddeye göre mal
beyanında bulunması ve bulunmazsa hapisle tazyik edileceği, mal beyanında
bulunmaz veya hakikate aykırı beyanda bulunursa ayrıca hapisle
cezalandırılacağı ihtarı.
60 ıncı maddenin son iki fıkrası burada da tatbik
olunur.
a) BORCA İTİRAZ
MADDE 169 - (Değişik:
538 - 18.2.1965 / m.82) Borçlu, 168 inci maddenin 5 numaralı bendine göre borca
karşı yapacağı itirazını bir dilekçe ile icra mahkemesine bildirir. Bu itiraz
satıştan başka icra takip muamelelerini durdurmaz.
İTİRAZIN İNCELENMESİ
MADDE 169/a
- (Ek: 538 - 18.2.1965 / m.83) (Değişik 1. fıkra: 4949 - 17.7.2003 / m.46) İcra
mahkemesi hakimi, itiraz sebeplerinin tahkiki için iki tarafı en geç otuz gün
içinde duruşmaya çağırır. Hakim, duruşma sonucunda borcun olmadığının veya itfa
veya imhal edildiğinin resmi veya imzası ikrar edilmiş bir belge ile ispatı
halinde itirazı kabul eder. İcra mahkemesi hakimi yetki itirazının
incelenmesinde taraflar gelmese de gereken kararı verir.
(Değişik 2. fıkra: 4949 - 17.7.2003
/ m.46) İcra
mahkemesi hakimi, borçlunun itiraz dilekçesine ekli olarak ibraz ettiği
belgelerden borcun itfa veya imhal edildiği veya senedin metninden zamanaşımına
uğradığı veya borçlunun borçlu olmadığı yahut icra dairesinin yetkili olmadığı
kanaatine varırsa, daha evvel itirazın esası hakkındaki kararına kadar icra
takibinin muvakkaten durdurulmasına karar verebilir.
(Değişik 3. fıkra: 3494 - 9.11.1988 / m.32) Borçlunun
ibraz ettiği belge altındaki imza alacaklı tarafından inkâr edilirse, merci
hakimi, 68/a maddesindeki usule göre yapacağı inceleme neticesinde imzanın
alacaklıya ait olduğuna kanaat getirdiği takdirde, borçlunun itirazının
kabulüne karar verir ve alacaklıyı, sözü edilen belgenin taalluk ettiği değer
veya miktarın yüzde onu oranında para cezasına mahkûm eder. Alacaklı birinci
fıkra gereğince çağrıldığı duruşmaya gelmediği takdirde merci hâkimi alacağın
itiraz edilen kısmı için icranın muvakkaten durdurulmasına karar verir. Bunun
üzerinde alacaklı en geç altı ay içinde merci önünde duruşma talep ederek
makbuz altındaki imzanın kendisine ait olmadığını ispat etmek suretiyle,
takibin devamına karar alabilir. Merci, imzanın alacaklıya ait olmadığına karar
verirse borçluyu, sözü edilen belgenin taalluk ettiği değer veya miktarın yüzde
onu oranında para cezasına mahkûm eder.
İcra hâkimi, borçlunun zamanaşımı itirazını
alacaklının ibraz ettiği kambiyo senedindeki tarihe göre vârit görür ve
alacaklı da zamanaşımının kesildiğini veya tatil edildiğini resmi veya imzası
ikrar edilmiş bir belge ile ispat edemezse, itirazın kabulüne; aksi halde reddine
karar verir.
İtirazın kabulü kararı ile takip durur. Alacaklının
genel hükümlere göre dâva açmak hakkı mahfuzdur. Alacaklı, genel mahkemede dâva
açarsa, inkar tazminatı ve para cezasının tahsili dava sonuna kadar tehir
olunur ve bu davayı kazanırsa hakkında verilmiş olan inkâr tazminatı ve para
cezası kalkar.
(Ek fıkra: 3494 - 9.11.1988 / m.32) (Değişik
1. cümle: 4949 - 17.7.2003 / m.46) Borçlunun
itirazının icra mahkemesince esasa ilişkin nedenlerle kabulü halinde kötü
niyeti veya ağır kusuru bulunan alacaklı, takip konusu alacağın yüzde
yirmisinden aşağı olmamak üzere; takip muvakkaten durdurulmuş ise bu itirazın
reddi halinde borçlu, diğer tarafın isteği üzerine takip konusu alacağın (Değişik
ibare: 6352 - 2.7.2012 / m.34) “yüzde
yirmisinden” aşağı olmamak üzere tazminata mahkum edilir. Borçlu, menfi tespit ve istirdat
davası açarsa yahut alacaklı genel mahkemede dava açarsa, hükmolunan tazminatın
tahsili dava sonuna kadar tehir olunur ve dava lehine sonuçlanan taraf için
daha önce hükmedilmiş olan tazminat kalkar.
(Değişik son fıkra: 5311 - 2.3.2005
/ m.13 -
Yürürlük m.30) İtirazın
reddi kararına karşı istinaf yoluna başvurulması, hiçbir icra muamelesini
durdurmaz. Şu kadar ki, borçlu 33 üncü maddenin üçüncü fıkrasına göre teminat
gösterirse icra durur.
b) İMZAYA İTİRAZ
MADDE 170 - (Değişik:
3494 - 9.11.1988 / m.33) Borçlu, 168 inci maddenin 4 numaralı bendine göre
kambiyo senedindeki imzanın kendisine ait olmadığı yolundaki itirazını bir
dilekçe ile icra mahkemesine bildirir. Bu itiraz satıştan başka icra takip
muamelelerini durdurmaz.
İcra mahkemesi duruşmadan önce yapacağı incelemede,
borçlunun itiraz dilekçesi kapsamından veya eklediği belgelerden edindiği
kanaata göre itirazıciddi görmesi halinde alacaklıya tebliğe gerek görmeden
itirazla ilgili kararına kadar icra takibinin geçici olarak durdurulmasına
evrak üzerinde karar verebilir.
(Değişik 3. fıkra: 4949 - 17.7.2003
/ m.47) İcra
mahkemesi, 68/a maddesinin dördüncü fıkrasına göre yapacağı inceleme sonunda,
inkar edilen imzanın borçluya ait olmadığına kanaat getirirse itirazın kabulüne
karar verir. İtirazın kabulü kararı ile takip durur. Alacaklının genel
hükümlere göre dava açma hakkı saklıdır. İnkar edilen imzanın borçluya ait
olduğu anlaşılırsa ve itiraz ile birlikte takip ikinci fıkraya göre
durdurulmuşsa, borçlu sözü edilen senede dayanan takip konusu alacağın (Değişik
ibare: 6352 - 2.7.2012 / m.35) “yüzde
yirmisinden” aşağı olmamak üzere inkar tazminatına ve takip konusu alacağın
yüzde onu oranında para cezasına mahkum edilir ve itiraz reddedilir. Borçlu
menfi tespit veya istirdat davası açarsa, hükmolunan tazminatın ve para
cezasının tahsili dava sonuna kadar tehir olunur ve davanın borçlu lehine
sonuçlanması halinde daha önce hükmedilmiş olan tazminat ve para cezası kalkar.
(Değişik 1. cümle: 4949 - 17.7.2003
/ m.47) İcra
mahkemesi, itirazın kabulüne karar vermesi halinde, senedi takibe koymada kötü
niyeti veya ağır kusuru bulunduğu takdirde alacaklıyı senede dayanan takip
konusu alacağın yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere tazminata ve alacağın
yüzde onu oranında para cezasına mahkum eder. Alacaklı genel mahkemede dava
açarsa, para cezasının tahsili dava sonuna kadar tehir olunur ve bu davayı
kazanırsa hakkında verilmiş olan para cezası kalkar.
BORÇLUNUN KAMBİYO HUKUKU BAKIMINDAN ŞİKAYETİ
MADDE 170a - (Ek: 538 - 18.2.1965) Borçlu, alacaklının
bu fasıl hükümlerine göre takip hakkı olmadığını 168 inci maddenin 3 üncü
bendine göre şikâyet yolu ile ileri sürebilir.
İcra mahkemesi müddetinde yapılan şikâyet veya itiraz
dolayısiyle, usulü dairesinde kendisine intikal eden işlerde takibin müstenidi
olan kambiyo senedinin bu vasfı haiz olmadığı veya alacaklının kambiyo hukuku
mucibince takip hakkına sahip bulunmadığı hususlarını resen nazara alarak bu
fasla göre yapılan takibi iptal edebilir.
(Ek 3. fıkra: 3494 - 9.11.1988) Her ne suretle olursa
olsun, imza inkârı itirazı geri alınmış veya borç kısmen veya tamamen kabul
edilmiş ise bu madde hükmü uygulanmaz.
UYGULANACAK DİĞER HÜKÜMLER
MADDE 170/b
- (Değişik: 4949 - 17.7.2003 / m.48) 61
inci maddenin ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkraları ve 62 ila 72 nci
maddeler bu fasıl hükümlerine aykırı olmadıkça, kambiyo senetlerine mahsus
haciz yolu ile takip hakkında da uygulanır.
B) İFLAS YOLU İLE TAKİP
ÖDEME EMRİ
MADDE 171 - (Değişik:
538 - 18.2.1965) İcra müdürü, senedin kambiyo senedi olduğunu ve vadesinin
geldiğini görürse borçluya senet sureti ile birlikte hemen bir ödeme emri
gönderir.
Ödeme emrine şunlar yazılır :
1. (Değişik: 6352 - 2.7.2012 / m.36 /
Yürürlük / m.106/a) Alacaklının
veya vekilinin banka hesap numarası hariç olmak üzere, takip talebine yazılması
lazım gelen kayıtlar,
2. (Değişik: 6352 - 2.7.2012 / m.36 /
Yürürlük / m.106/a) Borcun
ve takip masraflarının beş gün içinde ödeme emrinde yazılı olan icra dairesine
ait banka hesabına ödenmesi ihtarı,
3. Kambiyo senedine ve borca dair her türlü itiraz ve
şikâyetlerini sebepleriyle birlikte diğer tarafa tebliğ edilecek nüshadan bir
fazla dilekçe ile beş gün içinde icra dairesine bildirmesi ihtarı,
4. Beş gün içinde borç ödenmediği, itiraz ve şikâyet
edilmediği takdirde, alacaklının ticaret mahkemesinden borçlunun iflâsını talep
edebileceği ihtarı.
60 ıncı maddenin son iki fıkrası burada da tatbik
olunur.
İTİRAZ VEYA ŞİKAYET
MADDE 172 - (Değişik:
538 - 18.2.1965) Ödeme emrine itiraz veya şikâyet etmek istiyen borçlu, ödeme
emrinin tebliğinden itibaren beş gün içinde her türlü itiraz veya şikâyetini
sebepleri ile birlikte diğer tarafa tebliğ edilecek nüshadan bir fazla dilekçe
ile icra dairesine bildirmeye mecburdur. Bu dilekçenin bir nüshası derhal
alacaklıya tebliğ olunur.
İFLAS DAVASI
a) İTİRAZ VEYA ŞİKAYET OLUNMAMASI
MADDE 173 - (Değişik:
538 - 18.2.1965) Borçlu beş gün içinde borcu ödemez, itiraz veya şikayette de
bulunmazsa, alacaklı, bu durumu tevsik eden ödeme emri nüshası ile ticaret
mahkemesinden borçlunun iflâsına karar verilmesini istiyebilir.
(Ek fıkra: 3494 - 9.11.1988) İflâs takibi
kesinleştiğinde 166 ncı maddenin ikinci fıkrasındaki usulle ilân edilir. İflas
talebinin ilânından itibaren onbeş gün içinde diğer alacaklılar davaya müdahale
veya itiraz ederek iflâsı gerektiren bir hâl bulunmadığını ileri sürerek
mahkemeden talebin reddini isteyebilirler.
Mahkeme, takip dosyasını getirtir ve basit yargılama
usulü ile yapacağı inceleme sonunda borcun ödenmediğini, itiraz ve şikâyette de
bulunulmadığını tespit ederse yedi gün içinde faiz ve icra masrafları ile
birlikte borcun ifa veya o miktar meblağın mahkeme veznesine depo edilmesini
158 inci madde uyarınca emreder. Bu emir yerine getirilmezse borçlunun iflâsına
karar verilir. Şu kadar ki, borçlu ödeme emrinde yazılı müddetin geçmesinden
sonra borcu ödediğine dair resmi bir belge ibraz ederse, iflâs yolu ile takip
talebi ve iflâs davası düşer.
Borçlu, ticaret mahkemesine 65 inci maddeye göre
gecikmiş itirazda bulunabilir. Mahkeme mazereti yerinde görürse iflâs davasını
174 üncü madde uyarınca karara bağlar.
b) İTİRAZ VEYA ŞİKAYET OLUNMASI
MADDE 174 - (Değişik:
538 - 18.2.1965) Alacaklı, borçlunun itiraz ve şikayetinin kaldırılmasını ve
iflâsına karar verilmesini ticaret mahkemesinden istiyebilir. Mahkeme 158 inci
madde uyarınca iflâs davasını karara bağlar.
c) İSTİRDAT DAVASI
MADDE 175 - (Değişik: 538 - 18.2.1965) İflâs takibine
itiraz etmemesi yüzünden borçlu olmadığı bir parayı ödiyen kimse 72 nci madde
uyarınca geri almak hakkını haizdir.
d) UYGULANACAK HÜKÜMLER
MADDE 176 - (Değişik:
538 - 18.2.1965) 156 ncı maddenin son fıkrası ile 157 ilâ 166 ncı madde
hükümleri burada da uygulanır.
C) MÜŞTEREK HÜKÜMLER
ALACAKLI VE BORÇLUYA VERİLECEK BELGELER
MADDE 176a - (Ek: 538 - 18.2.1965) İcra dairesi 60 ve
64 üncü maddeler gereğince alacaklıya ödeme emrinin bir nüshasını verir.
Borçluya, itiraz eylediğine dair bedava ve pulsuz bir
belge verilir.
BİRDEN FAZLA BORÇLU BULUNMASI
MADDE 176b - (Ek: 538 - 18.2.1965) Bir çek, poliçe
veya emre muharrer senedin takip edilen borçlusu birden ziyade olup da hepsi
iflâsa tabi şahıslardan ise, alacaklının bunlar hakkında aynı talepte (Haciz ve
iflâs) bulunması lâzımdır. Bu halde, borçlu tarafından itiraz vukuunda talebin
mahiyetine göre 169, 169a ve 170 inci veya 174 üncü maddeler hükümleri
uygulanır.
Bir senetle takip edilen borçlular içinde iflâsa tabi
olmıyan bir şahıs bulunup da alacaklı iflâsa tabi olanlar aleyhine iflâs, tabi
olmıyanlar aleyhine haciz yoluna gitmek isterse, bu yollara mahsus ayrı iki
takip talebinde bulunmaya mecburdur. Bu halde takip taleplerinden birine
kambiyo senedini icra müdürü tarafından tasdik edilmiş bir sureti eklenir. İcra
müdürü, senedin bu suretine, senedin aslının kendisinde bulunduğunu yazar.
IV- DOĞRUDAN DOĞRUYA İFLAS HALLERİ
EVVELCE TAKİBE HACET KALMAKSIZIN İFLAS
A- ALACAKLININ TALEBİ
MADDE 177 - Aşağıdaki
hallerde alacaklı evvelce takibe hacet kalmaksızın iflâsa tabi borçlunun
iflâsını istiyebilir :
1- Borçlunun malûm ikametgâhı olmaz, taahhütlerinden
kurtulmak maksadile kaçar, alacaklıların haklarını ihlâl eden hileli muamelelerde
bulunur veya bunlara teşebbüs eder yahut haciz yolile yapılan takip sırasında
mallarını saklarsa;
2- Borçlu ödemelerini tatil eylemiş bulunursa;
3- 301 inci maddedeki hal varsa;
4- İlâma müstenit alacak icra emrile istenildiği halde
ödenmemişse.
Türkiye'de bir ikametgâhı veya mümessili bulunan
borçlu dinlenmek için kısa bir müddette mahkemeye çağrılır.
(Ek fıkra: 3494 - 9.11.1965) Bu Kanunun 178 inci
maddesinin ikinci fıkrası burada da uygulanır.
B- BORÇLUNUN MÜRACAATİYLE
MADDE 178 - (Değişik:
3494 - 9.11.1988) İflasa tabi bir borçlu, aciz halinde bulunduğunu bildirerek
yetkili mahkemeden iflasını isteyebilir. Borçlu, bu halde bütün aktif ve pasifi
ile alacaklılarının isim ve adreslerini gösteren mal beyanını iflas talebine
eklemek zorundadır. Bu belge mahkemeye ibraz edilmedikçe iflasa karar
verilemez.
(Ek fıkra: 3494 - 9.11.1988) İflâs talebi 166 ncı
maddenin ikinci fıkrasındaki usulle ilân edilir. Alacaklılar iflâs talebinin
ilânından itibaren onbeş gün içinde davaya müdahale veya itiraz ederek,
borçlunun iflâs talebini, hakkındaki takipleri ertelemek ve borçlarını ödemeyi
geciktirmek için yaptığını ileri sürerek mahkemeden talebin reddini
isteyebilirler.
İflâsa tabi bir borçlu aleyhine alacaklılardan birinin
haciz yolu ile takibi neticesinde yapılan haciz borçlunun yarı mevcudunun
elinden çıkmasına sebep olup da kalanı muaccel ve vâdesi bir sene içinde hülûl
edecek diğer borçlarını ödemeye yetişmiyorsa borçlu derhal aczini bildirerek
iflâsını istemeye mecburdur.
SERMAYE ŞİRKETLERİ İLE KOOPERATİFLERİN İFLASI:
MADDE 179 - (Değişik madde ve başlığı: 4949 -
17.7.2003 / m.49) Sermaye şirketleri ile kooperatiflerin borçlarının
aktifinden fazla olduğu idare ve temsil ile vazifelendirilmiş kimseler veya
şirket ya da kooperatif tasfiye halinde ise tasfiye memurları veya bir alacaklı
tarafından beyan ve mahkemece tespit edilirse, önceden takibe hacet kalmaksızın
bunların iflasına karar verilir. Şu kadar ki, idare ve temsil ile
vazifelendirilmiş kimseler ya da alacaklılardan biri, şirket veya kooperatifin
mali durumunun iyileştirilmesinin mümkün olduğuna dair bir iyileştirme projesini
mahkemeye sunarak iflasın ertelenmesini isteyebilir. Mahkeme projeyi ciddi ve
inandırıcı bulursa, iflasın ertelenmesine karar verir. İyileştirme projesinin
ciddi ve inandırıcı olduğunu gösteren bilgi ve belgelerin de mahkemeye
sunulması zorunludur.
Mahkeme, gerekli görürse idare ve temsille
vazifelendirilmiş kimseleri ve alacaklıları dinleyebilir. İflasın ertelenmesi
talepleri öncelikle ve ivedilikle sonuçlandırılır.
ERTELEME TEDBİRLERİ:
MADDE 179/a - (Ek: 4949 - 17.7.2003 / m.50)(Değişik: 6103 - 14.1.2011 / m.41/2-i / Yürürlük / m.43) Mahkeme, iflâsın ertelenmesi isteminde bulunulması üzerine,
envanter düzenlenmesi ve yönetim kurulunun yerine geçmesi ya da yönetim kurulu
kararlarını onaylanması için derhal bir kayyım atar; ayrıca şirketin ve
kooperatifin malvarlığının korunması için gerekli diğer önlemleri alır.
Kayyımın atanmasına ilişkin karar, kayyımın mahkemece
belirlenmiş görevleri ve temsil yetkisi ile bunların sınırları ve iflâsın
ertelenmesine ilişkin talep 166 ncı maddenin ikinci fıkrasındaki usul ile
mahkeme tarafından ilân ve ticaret siciline tescil ettirilir. Mahkeme bu arada erteleme
talebini karara bağlar.
İflâs ertelenmişse kayyım her üç ayda bir şirketin
projeye uygun olarak iyileştirme gösterip göstermediğini mahkemeye rapor eder,
mahkeme bu rapor üzerine veya gerek gördüğünde alacağı bilirkişi raporuna göre,
erteleme istemini değerlendirir ve iyileştirmenin mümkün olamayacağı kanaatine
varırsa erteleme kararını kaldırır.
ERTELEME KARARININ ETKİLERİ:
MADDE 179/b - (Ek: 4949 - 17.7.2003 / m.50) Erteleme kararı üzerine borçlu aleyhine 6183 sayılı Kanuna göre yapılan takipler de dahil olmak
üzere hiçbir takip yapılamaz ve evvelce başlamış takipler durur; bir takip
muamelesi ile kesilebilen zamanaşımı ve hak düşüren müddetler işlemez.
Erteleme sırasında taşınır, taşınmaz veya ticari
işletme rehniyle temin edilmiş alacaklar nedeniyle rehnin paraya çevrilmesi yoluyla
takip başlatılabilir veya başlamış olan takiplere devam edilebilir; ancak bu
takip nedeniyle muhafaza tedbirleri alınamaz ve rehinli malın satışı
gerçekleştirilemez. Bu durumda erteleme süresince işleyecek olup mevcut rehinle
karşılanamayacak faizler teminatlandırılmak zorundadır.
206 ncı maddenin birinci sırasında yazılı alacaklar
için haciz yoluyla takip yapılabilir.
(Değişik 4. fıkra: 5092 - 12.2.2004
/ m.4) Erteleme
süresi azami bir yıldır. Bu süre kayyımın verdiği raporlar dikkate alınarak
mahkemece uygun görülecek süreler ile uzatılabilir; ancak uzatma süreleri
toplamı dört yılı geçemez. Kayyım, mahkemenin belirleyeceği sürelerde iflası
ertelenenin faaliyetleri ve işletmenin durumu konusunda düzenli olarak
mahkemeye rapor verir.
İflasın ertelenmesi talebinin reddi ya da erteleme
süresi sonunda iyileşmenin mümkün olmadığının tespiti üzerine mahkeme, şirketin
veya kooperatifin iflasına karar verir. Erteleme süresi dolmamakla birlikte,
mahkeme kayyımın verdiği raporlardan şirketin veya kooperatifin mali durumunun
iyileştirilmesinin mümkün olmadığı kanaatine varırsa, erteleme kararını
kaldırarak şirketin veya kooperatifin iflasına karar verebilir.
REDDOLUNAN MİRASLAR
MADDE 180 -
Reddolunan mirasların tasfiyesi sekizinci bap hükümlerine göre ait olduğu
mahkemece yapılır. Terekenin resmen tasfiyesine dair KanunuMedeni hükümleri mahfuzdur.
USUL
MADDE 181 - 159,160,
164, 165 ve 166 ncı maddeler bu fasıl hükmüne göre vukua gelen iflâslara da
tatbik olunur.
V- İFLASIN KALDIRILMASI
İFLASIN KALDIRILMASI
MADDE 182 - Borçlu
bütün alacaklılarının taleplerini geri aldıklarına dair bir beyanname veya
tekmil alacakların itfa olunduğu hakkında bir vesika gösterir veya aktolunan
konkordato tasdik edilirse mahkeme iflâsın kalkmasına ve borçlunun serbestçe
tasarrufu için mallarının kendisine iadesine karar verir.
(Değişik 2. fıkra: 5311 - 2.3.2005 / m.14 -
Yürürlük m.30) İflasın
kaldırılmasına, alacak hakkındaki taleplerin kaydı için muayyen müddetin
bitmesinden iflasın kapanmasına kadar karar verilir. İflasın kaldırılması
hakkında verilen hükme karşı tebliğ tarihinden itibaren on gün içinde istinaf
yoluna başvurulabilir. Bölge adliye mahkemesi (*) kararına
karşı tebliğ tarihinden itibaren on gün içinde temyiz yoluna başvurulabilir.
İstinaf ve temyiz incelemeleri, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümlerine
göre yapılır.
_____
(*) 5311
Sayılı Kanun ile eklenen geçici 7. maddesi
hükmüne göre, "Bölge adliye mahkemelerinin, 26.9.2004 tarihli ve 5235
sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin
Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunun geçici 2 nci maddesi uyarınca göreve
başlama tarihinden önce verilen kararlar hakkında, kesinleşinceye kadar İcra ve
İflas Kanununun bu Kanunla yapılan değişiklikten önceki temyiz ve karar
düzeltmeye ilişkin hükümleri uygulanır."
Değişiklikten önceki metni görmek için madde sonundaki
kırmızı kutuya tıklayınız.
_____
İflasın kaldırıldığı ilân olunur.
REDDOLUNMUŞ BİR MİRAS TASFİYESİNİN DURDURULMASI
MADDE 183 - Bir
tereke 180 inci madde mucibince tasfiye halinde bulunur ve tasfiyenin
kapanmasından evvel mirasçılardan biri gelerek mirası kabul eylediğini
bildirirse borçlarını ödenmesi için mirasçının teminat göstermesi mukabilinde
mahkeme tasfiyeyi durdurur.
YEDİNCİ BAP
İFLASIN HUKUKİ NETİCELERİ
I- BORÇLUNUN MALLARI HAKKINDA İFLASIN NETİCELERİ
İFLAS MASASI
MADDE 184 - İflas
açıldığı zamanda müflisin haczi kabil bütün malları hangi yerde bulunursa
bulunsun bir masa teşkil eder ve alacakların ödenmesine tahsis olunur. İflasın
kapanmasına kadar müflisin uhdesine geçen mallar masaya girer.
Müflis namına gelen mektuplar iflâs idaresi tarafından
açılır ve sair mevrudelerin de masaya gönderilmesi posta idaresine bildirilir.
REHİNLİ MALLAR VE ÜRETİME YÖNELİK YERLER
MADDE 185 - Üzerinde
rehin bulunan mallar rehin sahibi alacaklının rüçhan hakkı mahfuz kalmak
suretile masaya girer ve iflas idaresi tarafından en yakın ve münasip zamanda
paraya çevrilip muhafaza ve satış masrafları çıkarıldıktan sonra rehinli
alacaklıya hakkı verilir. (Ek cümle: 4949 - 17.7.2003 / m.51) Ancak, rehin sahibi alacaklı, istediği takdirde
iflastan sonra da masaya karşı rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip
yapabilir.
Rehinin kıymeti rehinle temin edilen alacağa kâfi
gelmiyeceği borsa rayicile tahakkuk eder ve mürtehin rehnin satılmasını
istemezse rehin, masadan muvakkaten çıkarılır.
Rehinli alacak sahibi bu işlere ait muamelelerden
dolayı icra mahkemesine şikâyet hakkını haizdir.
(Ek fıkra: 3494 - 9.11.1988) Fabrikaların,
imalâthanelerin ve bunlara benzer üretime yönelik yerlerin, üzerinde rehin
bulunmasa dahi, iflâs dairesince derhal satışı yapılır.
Bu maddeye göre yapılacak satışlar, 166 ncı maddenin
ikinci fıkrasındaki usulle ilân edilir.
İHTİYATEN VEYA İCRAEN HACZEDİLEN ŞEYLER
MADDE 186 - (Değişik:
538 - 18.2.1965) ihtiyaten haczedilmiş mallarla iflas açıldığı zaman paraya
çevrilmemiş mahcuz mallar masaya girer.
İflâsın açılmasından evvel paraya çevrilmiş bulunan
mahcuz malların bedeli, 138 ilâ 144 üncü maddeler hükümlerine göre haciz
koyduran alacaklılara paylaştırılır. Artan kısım iflâs masasına intikal eder.
İPTAL DAVASINA TABİ HAKLAR
MADDE 187 - 201 inci
madde ile 277 den 284 üncüye kadar olan maddeler mucibince iptal davasına mevzu
olabilecek bütün şeylerin masaya intikali için iflâs idaresi lâzımgelen
davaları açar.
BEDELİNİN TAHSİLİ İÇİN VERİLMİŞ EMRE VEYA HAMİLİNE
MUHARRER SENETLER
MADDE 188 - Sırf bedelini tahsil etmek için yahut
tayin edilen ilerideki bir tediyeye karşılık olarak müflise devredilmiş olan
hâmiline veya emre muharrer senetleri devredenler geriye istiyebilir.
BAŞKASINA AİT MALIN SATIŞ BEDELİ
MADDE 189 - Müflis başkasına ait bir malı satıpta
iflâsın açılmasından evvel parasını almamış ise mal sahibi, bu mal için yapılan
masrafların masaya tesviyesi mukabilinde alıcıda olan alacağın kendisine
temlikini yahut satılan şeyin bedeli masaya ödenmiş ise bu bedelin kendisine
verilmesini istiyebilir.
SATICININ GERİ ALMA HAKKI
MADDE 190 - Satıldığı ve gönderildiği halde iflâsına
hükmolunmazdan evvel müflisin eline geçmiyen mallar için masa tarafından bedeli
verilmiş olmadıkça satıcı istirdat iddiasında bulunabilir.
(Değişik fıkra: 6763 - 29.6.1956 / m.42) Bu mallar
iflasın ilanından evvel taşıma senedi, konişmento, makbuz senedi, varant gibi
emtiayı temsil eden bir senetle iyi niyet sahibi üçüncü bir şahsa satılmış veya
rehnedilmiş olurlarsa artık geri alınamazlar.
MÜFLİSİN TASARRUFA EHLİYETSİZLİĞİ VE POLİÇE ÖDENMESİ
HÜKÜMLERİ
MADDE 191 - Borçlunun
iflas açıldıktan sonra masaya ait mallar üzerinde her türlü tasarrufu
alacaklılara karşı hükümsüzdür.
İflâs açılmadan evvel borçlu tarafından imza edilmiş
emre muharrer bir senet veya üzerine keşide olunmuş bir poliçe iflâsın
ilânından evvel vadesinde müflis tarafından ödenmiş olursa iflâstan haberdar
olmıyan ve ödemenin reddi halinde üçüncü bir şahsa rücu hakkını kullanabilecek
vaziyette bulunan hâmilden ödenen meblâğ geri alınamaz.
MÜFLİSE ÖDEME
MADDE 192 - İflâsın
açılmasından sonra müflis hiç bir ödeme kabul edemez. Müflisi ödemede bulunan
kimse müflisin alacaklılarına karşı ancak masaya giren para veya kıymet
nisbetinde borcundan kurtulur. Bununla beraber iflâsın ilânından evvel müflise
ödemede bulunan borçlu iflâstan haberi yoksa borcundan kurtulur.
TAKİBİN DURMASI VE DÜŞMESİ
MADDE 193 - (Değişik:
538 - 18.2.1965) (Değişik 1. fıkra: 3494 - 9.11.1988) İflâsın açılması, borçlu
aleyhinde haciz yoluyla yapılan takiplerle teminat gösterilmesine ilişkin
takipleri durdurur.
İflâs kararının kesinleşmesi ile bu takipler düşer.
İflâsın tasfiyesi müddetince müflise karşı birinci
fıkradaki takiplerden hiçbiri yapılamaz.
(Ek fıkra: 3494 - 9.11.1988) Rehnin paraya çevrilmesi
yoluyla yapılan takiplere iflâstan sonra da takip alacaklıları tarafından iflâs
masasına karşı devam edilir ve satış bedeli 151 inci maddeye göre rehinli
alacaklılara paylaştırılır. Artan kısım iflâs masasına intikal eder. Şu kadar
ki, takip alacaklısı, iflâstan önce başlamış olduğu rehnin paraya çevrilmesi
yolu ile takipten vazgeçerek, rehnin 185 inci maddeye göre satılmasını isteyebilir.
HUKUK DAVALARININ TATİLİ
MADDE 194 - (Değişik
1. fıkra: 3494 - 9.11.1988) Acele haller müstesna olmak üzere müflisin dâvacı
ve davalı olduğu hukuk davaları durur ve ancak alacaklıların ikinci
toplanmasından on gün sonra devam olunabilir. Bu hüküm şeref ve haysiyete
tecavüzden, vücut üzerinde ika olunan zararlardan doğan tazminat davaları ile
evlenme, ahvali şahsiye veya nafaka işlerine müteallik ihtilaflara, rehnin
paraya çevrilmesi yoluyla takiplerle ilgili olarak açılmış olan hukuk
davalarına tatbik olunmaz.
Dava durduğu müddetçe zamanaşımı ve hakkı düşüren
müddetler işlemez.
II- ALACAKLILARIN HAKLARI ÜZERİNE
İFLASIN TESİRLERİ
MÜFLİSİN BORÇLARININ MUACCELİYET KESBETMESİ
MADDE 195 - Borçlunun
taşınmaz mallarının rehni suretile temin edilmiş olan alacaklar müstesna olmak
üzere iflâsın açılması müflisin borçlarını muaccel kılar. İflâsın açıldığı güne
kadar işlemiş faiz ile takip masrafları anaya zammolunur.
(Değişik 2. fıkra: 3494 - 9.11.1988) Müflisin vadesi
gelmemiş faizsiz borçlarından yıllık kanuni faiz hesabıyla iskonto yapılır.
FAİZ
MADDE 196 - (Değişik:
3494 - 9.11.1988) İflâsın açılması ile birlikte, iflâs masasına giren
alacaklarda faiz işlemeye devam eder.
Rehinle temin edilmemiş alacaklarda ticarî olmayan
işlerdeki faiz oranı uygulanır.
Ancak, bu maddeye göre alacaklılara tahakkuk edecek
faiz ödemeleri, 195 inci maddeye göre hesaplanan ana paralar ödendikten sonra
bakiyesi üzerinden yapılır.
ŞARTA MUALLAK ALACAKLAR
MADDE 197 - Alacaklı
taliki bir şarta veya gayri muayyen bir vadeye muallâk bulunan alacağını da
kaydettirebilir. Fakat hissesini şartın tahakkukunda veya vadenin hulûlünde alır.
Kaydı hayatla irat mukavelenamesinden doğan iddialarda
Borçlar Kanununun 509 uncu maddesinin 3 üncü fıkrası hükmü caridir.
MEVZUU PARA OLMIYAN ALACAKLARIN PARAYA ÇEVRİLMESİ
MADDE 198 - Mevzuu
paraya olmıyan alacak ona muadil bir kıymette para alacağına çevrilir. Şu kadar
ki iflâs idaresi taahhüdün aynen ifasını deruhte edebilir. Bu takdirde alacaklı
talep ederse iflâs idaresi teminat gösterir.
Borçlar Kanununun 290 ıncı maddesi hükümleri mahfuzdur.
TAMAM OLMUŞ SATIŞLARIN İFASI
MADDE 199 - İflâsın
açılmasından evvel borçluya bir mal satıp teslim eden satıcı fesih ve geri
almak hakkını açıkça muhafaza etmiş olsa bile, akti feshedemez ve sattığını
geri alamaz.
TAKAS
MADDE 200 - Alacaklı
alacağını müflisin kendinde olan alacağı ile takas edebilir.
Aşağıdaki hallerde takas yapılamaz :
1- Müflisin borçlusu iflâs açıldıktan sonra müflisin
alacaklısı olursa;
2- Müflisin alacaklısı iflâs açıldıktan sonra müflisin
veya masanın borçlusu olursa;
3- Alacaklının alacağı hâmile muharrer bir senede
müstenit ise.
(Değişik fıkra: 6763 - 29.6.1956 - 6763 / m.42)
Anonim, limited ve kooperatif şirketlerin iflasları halinde esas mukavele
gereğince verilmesi lazımgelen hisse senedi bedellerinin henüz ödenmemiş olan
kısımları veya konması taahhüt edilen ve fakat konmamış olan sermayeler bu
şirketlerin borçlariyle takas edilemez.
TAKASA İTİRAZ
MADDE 201 - Müflisin
borçlusu iflâsın açılmasından evvel alacaklısının aciz halinde bulunduğunu
bilerek masanın zararına kendisine veya üçüncü bir şahsa takas suretile bir
menfaat temin etmek için müflise karşı bir alacak ihdas ederse bu takasa
mahkemede itiraz edilebilir.
MÜFLİSİN KEFİL OLDUĞU BORÇLAR
MADDE 202 - Müflisin kefil olduğu borçlar vadeleri
gelmese bile masaya zimmet olarak kaydolunur.
Masa ödediği para nisbetinde asıl ve müşterek
borçluların alacaklıları yerine geçer (Borçlar Kanunu 496). Asıl borçlunun veya müşterek borçlulardan
birinin iflâsı halinde 203 ve 204 üncü maddeler tatbik olunur.
MÜŞTEREK BORÇLULARIN BİR ZAMANDA İFLASI
MADDE 203 - Bir borcu
birlikte taahhüt edenlerin iflâs muameleleri bir zamana tesadüf ederse alacaklı
alacağının tamamını müflislerin her birinin masasından istiyebilir.
Toplanan hisseler alacak yekûnundan fazla ise bu fazla
müşterek borçlusuna karşı mükellef olduğu hisseden ziyade ödemede bulunmuş olan
masalara intikal eder.
Ödedikleri hesselerin mecmuu alacak miktarını
geçmedikçe masaların yekdiğerine rücu hakları yoktur.
MÜFLİSLE BİRLİKTE BORÇLU TARAFINDAN BORCUN KISMEN
ÖDENMESİ
MADDE 204 - Alacaklı,
müflisle birlikte borçlu olandan alacağının bir kısmını almış ise müşterek borçlunun
müflise rücu hakkı olsun olmasın borcun tamamı masaya kaydolunur.
İflas masasına kaydolunmak hakkı alacaklının ve
müşterek borçlunundur.
Alacaklı masaca yapılan taksimde alacağının tamamına
düşen hisseden alacağını tamamlıyacak kadarını alır; geriye kalan paradan
müşterek borçluya, rücu hakkı olduğu miktara düşen hisse verilir. Artan para da
masaya kalır.
KOLLEKTİF ŞİRKETİN VE GAYRI MAHDUT MES'ULİYETLİ
ŞERİKLERİN İFLASI
MADDE 205 - Bir
kollektif şirket ile şeriklerden birisinin iflas muameleleri bir zamana tesadüf
ederse şirketin alacaklıları bütün alacaklarını şerikin de masasına
kaydettirirler; ancak şirket masasından alamadıkları miktarı müflis şerikin
masasından istiyebilirler. Bu miktarın mütaaddit şerikler tarafından ödenmesi
halinde 203 ve 204 üncü maddeler tatbik olunur. Şirket iflas etmeksizin
şeriklerden birisi iflas ederse şirketin alacaklıları alacaklarının tamamıyle
masaya kabul olunurlar. Müflis şerikin masası 202 nci maddede yazılı olduğu
gibi şirket alacaklıları yerine geçer.
ADİ VE REHİNLİ ALACAKLARIN SIRASI
MADDE 206 - (Değişik:
3890 - 3.7.1940) Alacakları rehinli olan alacaklıların satış tutarı üzerinde,
gümrük resmi ve akar vergisi gibi Devlet tekliflerinden muayyen eşya ve akardan
alınması lâzım gelen resim ve vergi o akar veya eşya bedelinden istifa
olunduktan sonra rüçhan hakları vardır.
Bir alacak birden ziyade rehinle temin edilmiş ise
satış tutarı borca mahsup edilirken her rehinin idare ve satış masrafı ve bu
rehinlerden bir kısmı ile temin edilmiş başka alacaklar da varsa bunlar nazara
alınıp paylaştırmada lâzım gelen tenasübe riayet edilir.
Alacakları taşınmaz rehinile temin edilmiş olan
alacaklıların sırası ve bu teminatın faiz ve eklentisine şümulü Kanunu Medeninin taşınmaz rehinine müteallik
hükümlerine göre tayin olunur. (...) (Madde 206'nın 3. fıkrasının
2.cümlesi, 14.2.2011 tarih ve 27846 sayılı R.G.'de yayımlanan, 14.1.2011 tarih
ve 6103 sayılı Kanun'un 41/2-j maddesi hükmü gereğince 1/7/2012 tarihinden
itibaren geçerli olmak üzere madde metninden çıkarılmıştır.)
(Değişik 4. fıkra: 4949 - 17.7.2003 / m.52) Teminatlı olup da rehinle karşılanmamış olan veya
teminatsız bulunan alacaklar masa mallarının satış tutarından, aşağıdaki sıra
ile verilmek üzere kaydolunur:
BİRİNCİ SIRA:
A) İşçilerin, iş ilişkisine dayanan ve iflasın
açılmasından önceki bir yıl içinde tahakkuk etmiş ihbar ve kıdem tazminatları
dahil alacakları ile iflas nedeniyle iş ilişkisinin sona ermesi üzerine hak
etmiş oldukları ihbar ve kıdem tazminatları,
B) İşverenlerin, işçiler için yardım sandıkları veya
sair yardım teşkilatı kurulması veya bunların yaşatılması maksadıyla meydana
gelmiş ve tüzel kişilik kazanmış bulunan tesislere veya derneklere olan
borçları,
C) İflasın açılmasından önceki son bir yıl içinde
tahakkuk etmiş olan ve nakden ifası gereken aile hukukundan doğan her türlü
nafaka alacakları.
İKİNCİ SIRA:
Velayet ve vesayet nedeniyle malları borçlunun
idaresine bırakılan kimselerin bu ilişki nedeniyle doğmuş olan tüm alacakları;
Ancak bu alacaklar, iflas, vesayet veya velayetin
devam ettiği müddet yahut bunların bitmesini takip eden yıl içinde açılırsa
imtiyazlı alacak olarak kabul olunur. Bir davanın veya takibin devam ettiği
müddet hesaba katılmaz.
ÜÇÜNCÜ SIRA:
Özel kanunlarında imtiyazlı olduğu belirtilen alacaklar.
DÖRDÜNCÜ SIRA:
İmtiyazlı olmayan diğer bütün alacaklar.
(Ek fıkra: 4949 - 17.7.2003 / m.52) Bir ve ikinci sıradaki müddetlerin hesaplanmasında
aşağıdaki süreler hesaba katılmaz:
1. İflasın açılmasından önce mühlet de dahil olmak
üzere geçirilen konkordato süresi.
2. İflasın ertelenmesi süresi.
3. Alacak hakkında açılmış olan davanın devam ettiği süre.
4. Terekenin iflas hükümlerine göre tasfiyesinde, ölüm
tarihinden tasfiye kararı verilmesine kadar geçen süre.
(Ek fıkra: 6103 - 14.1.2011 / m.41/2-j / Yürürlük / m.43) Gemilerin paraya çevrilmesi hâlinde yapılacak sıra
cetveli, bayrağına ve sicile kayıtlı olup olmadığına bakılmaksızın bütün
gemiler için Türk Ticaret Kanununun 1389 ilâ 1397 nci maddesi hükümlerine göre
düzenlenir.
SIRALAR ARASINDAKİ MÜNASEBET
MADDE 207 - Her
sıranın alacaklıları aralarında müsavi hakka maliktirler.
Bir sıra evvelki alacaklılar alacaklarını tamamen
almadıkça sonra gelen sıradakiler bir şey alamazlar.
SEKİZİNCİ BAP
İFLASIN TASFİYESİ
I- MASANIN TEŞKİLİ
DEFTER TANZİMİ
MADDE 208 - İflâsın
açılması kendisine tebliğ olunur olunmaz iflâs dairesi müflisin mallarının
defterini tutmağa başlar ve muhafazaları için lâzımgelen tedbirleri alır.
Başka bir kaza dahilinde bulunan mallar hakkında bu
muamele ora iflâs dairesi vasıtasiyle yapılır.
(Ek fıkra: 3494 - 9.11.1988) iflâs dairesi iflâs
kararının kendisine tebliğinden itibaren en geç üç ay içinde tasfiyenin adi
veya basit şekilde yapılacağına karar vermek zorundadır.
MÜFLİSİN VAZİFELERİ
MADDE 209 - Müflis
defter tutulurken bulunarak mallarını iflâs dairesine göstermeğe ve emrine
hazır bulundurmağa mecburdur.
Müflisi hazır bulundurmak mümkün olmazsa bu mecburiyet
onunla bir arada yaşamış kimselerin reşit olanlarına düşer.
İflâs dairesi bu mecburiyet kendilerine teveccüh eden
kimselere kanunun hükmünü ihtar eder.
TEMİNAT TEDBİRLERİ
MADDE 210 - İflâs dairesi müflisin mağazalarını, eşya
depolarını, imalâthanelerini, perakende satış dükkanlarını ve buna mümasil
yerlerini kapatıp mühürler.
Şu kadar ki masa hakkında faydalı olacağı anlaşılırsa
daire, bu yerleri ilk alacaklılar toplanmasına kadar kontrolu altında idare
edebilir.
Daire, paraları, kıymetli evrakı, ticari ve ev
idaresine ait defterleri vesair herhangi ehemmiyeti haiz evrakı muhafaza altına
alır
Başka malları defter tutuluncaya kadar mühürler. Daire
lüzum görürse defter tutulduktan sonra tekrar mühürler.
Daire müflisin kullandığı yerler haricinde bulunan
eşyayı da muhafaza altına alır.
HACZİ CAİZ OLMIYAN EŞYA HAKKINDA
MADDE 211 - Daire 82
inci maddede sayılan malları deftere kaydetmekle beraber müflisin elinde
bırakır.
ÜÇÜNCÜ ŞAHISLARA AİT MALLAR
MADDE 212 - Üçüncü şahısların mülkü olarak gösterilen
yahut bunlar tarafından mülkiyeti iddia olunan mallar, bu cihetler de şerh
verilerek deftere kaydolunur.
TAŞINMAZLAR ÜZERİNDE ÜÇÜNCÜ ŞAHISLARIN HAKLARI
MADDE 213 - Müflisin taşınmazları üzerinde sicilden
anlaşılan üçüncü şahıslara ait haklar resen deftere işaret olunur.
KIYMET TAKDİRİ
MADDE 214 - Deftere geçirilen her malın kıymeti takdir
olunur.
DEFTERİN MÜFLİS TARAFINDAN TANINMASI
MADDE 215 - Daire doğruluğu ve noksansızlığı hakkında
beyanda bulunmak üzere tutulan defteri müflise gösterir.
Müflisin cevabı deftere yazılır ve kendisine imza
ettirilir.
MÜFLİSİN MÜKELLEFİYETLERİ
MADDE 216 - Kendisine ayrıca müsaade edilmiyen müflis
tasfiyenin devamımüddetince iflâs idaresinin emri altında bulunmakla
mükelleftir ve icabında zabıta kuvvetlerile getirilir. İflâs idaresi müflisi
hususile emri altında tuttukça münasip miktarda muavenette bulunabilir.
TASFİYENİN TATİLİ
MADDE 217 - Masaya
ait hiçbir mal bulunmazsa iflâs dairesi tasfiyenin tatiline karar verir ve ilân
eder. Bu ilân da alacaklılar tarafından otuz gün içinde iflâsa müteallik
muamelelerin tatbikına devam edilmesi istenilerek masrafı peşin verilmediği
takdirde iflâsın kapatılacağı yazılır.
II- ALACAKLILARI DAVET
BASİT TASFİYE
MADDE 218 - İflâs
dairesince defteri tutulan mallar bedelinin tasfiyemasraflarını koruyamıyacağı
anlaşılırsa basit tasfiye usulü tatbik olunur.
Bu takdirde iflâs dairesi, alacaklılara yirmi günden
az ve iki aydan çok olmamak üzere tayin edilecek müddet içinde alacaklarını ve
iddialarını bildirmeğe ilânla davet eder. Bu müddet içinde alacaklılardan biri
masrafları peşin vermek suretile tasfiyenin adi şekilde yapılmasını
istiyebili.r
Basit tasfiyede iflâs dairesi alacaklıların
menfaatlerine muvafık surette malları paraya çevirir ve başka merasime mahal
kalmaksızın alacakları tahkik ve sıralarını tayin ederek bedellerini dağıtır.
Tasfiyenin kapandığı ilân olunur.
ADİ TASFİYE VE İFLASIN AÇILMASININ İLANI
MADDE 219 - (Değişik
1. fıkra: 3494 - 9.11.1988) Tasfiye adî şekilde yapılacak ise, iflâs dairesi
208 inci maddeye göre vereceği karar tarihinden itibaren en geç on gün
içerisinde keyfiyeti 166 ncı maddenin ikinci fıkrasındaki usulle, ilan eder. Bu
maddedeki sürelerin hesabında son ilân tarihi esas alınır.
İlânda
1- Müflisin hüviyeti, ikametgâhı ve iflâsın açıldığı
tarih
2- Alacaklılara ve istihkak iddiasında bulunanlara
alacaklarını ve istihkaklarını ilândan bir ay içinde kaydettirmeleri ve
delillerinin (senetler ve defter hulâsaları, vs.) asıl veya musaddak
suretlerini tevdi eylemleri; (pek uzak yerlerde veya yabancı memleketlerde
ikamet eden alacaklılar için müddet uzatılabilir.)
3- Hilâfına hareket cezai mesuliyeti müstelzim olmak
üzere müflisin borçlularının aynı müddet içinde kendilerini ve borçlarını
bildirmeleri;
4- Müflisin mallarını her ne sıfatla olursa olsun
ellerinde bulunduranların o mallar üzerindeki hakları mahfuz kalmak şartile
bunları aynı müddet içinde daire emrine tevdi etmeleri ve etmezlerse makbul
mazeretleri bulunmadıkça cezaî mesuliyete uğrayacakları ve rüçhan haklarından
mahrum kalacakları;
5- İlândan nihayet on gün içinde toplanmak üzere
alacaklıların ilk içtimaa gelmeleri ve müflis ile müşterek borçlu olanlar ve
kefillerinin ve borcu tekeffül eden sair kimselerin toplanmada bulunmağa
hakları olduğu yazılır.
REDDEDİLEN MİRASLARDA ALACAKLILARI DAVET
MADDE 220 - Reddedilen
bir mirasın tasfiyesi lâzım geldikde miras hükümleri mucibince evvelce
alacaklılar davet edilmiş ise yukarıdaki maddeye göre kayıt müddeti on güne
indirilir. Evvelce alacaklarını kayıt ettirenler için yeniden müracaata lüzum
yoktur.
III- MASANIN İDARESİ
İLK ALACAKLILAR TOPLANMASI
MADDE 221 - (Değişik:
3222 - 6.6.1985) (Değişik 1. fıkra: 3494 - 9.11.1988) İlk alacaklılar
toplantısına iflâs müdürü veya yardımcılarından biri başkanlık eder. Müdür,
alacaklı oldukları tercihan ellerinde noter veya ipotek senedi gibi resmî
senetle yahut 68/b ve 150/ı maddelerinde belirtilen belgelerle sabit olan
kişilerden bir veya iki alacaklı veya mümessilleriyle birlikte bir büro teşkil
eder.
Kendileri veya mümessilleri bulunan alacaklılar, malum
alacaklar tutarının en az dörtte birini temsil etmesi halinde toplantı nisabı
hâsıl olur. Toplantıda bulunanlar beş kişiden az ise bunların, alacak tutarının
yarısına sahip olması şarttır.
Kararlar, alacak tutarı ekseriyeti ile alınır.
Reylerin muteber olup olmayacağı hakkındaki ihtilafı
büro halleder. Büronun işlemlerine karşı ilgililer toplantı tarihinden itibaren
yedi gün içinde icra mahkemesine şikâyette bulunabilirler. Şikâyet sebebinin
yerinde görülmesi ancak karar ekseriyetinin bozulması halinde nazara alınır.
Aksi takdirde şikâyet red olunur.
TOPLANTI VEYA KARAR NİSABININ OLUŞMAMASI:
MADDE 222 - (Değişik madde ve
başlığı: 4949 - 17.7.2003 / m.53) Alacaklılar
toplanması mümkün olmazsa veya karar nisabı oluşmazsa durum tespit olunur. Bu
halde daire, ikinci alacaklılar toplanmasına kadar masayı idare eder ve
tasfiyeye başlar.
İFLAS İDARESİ VE İFLAS DAİRESİNİN VAZİFELERİ
MADDE 223 - (Değişik:
3222 - 6.6.1985) İflâs idaresi üç kişiden oluşur. Toplanan alacaklıların
yapacağı seçimde, bu sayının iki katı, bu konuda yeterli bilgi ve tecrübeye
sahip kişi aday gösterilir. Bu adaylardan dört adedi alacak tutarına göre
ekseriyeti teşkil edenlerce, iki adedi ise alacaklılar sayısı itibariyle
ekseriyeti teşkil edenlerce seçilir ve icra mahkemesine bildirilir. İcra
mahkemesi, iflas idaresini teşkil edecek üç kişiden ikisini alacak ekseriyetine
sahip olanların gösterdiği dört aday,birini ise alacaklı ekseriyetinin
gösterdiği iki aday arasından seçer.
Tasfiye, iflâs dairesince, yukarıdaki fıkraya göre
teşkil edilen iflâs idaresine havale olunur.
(Değişik 3. fıkra: 4949 - 17.7.2003
/ m.54) İflas
idaresi toplantıları, idare memurlarının veya herhangi bir alacaklının gündem
belirlemek suretiyle yapacağı talep üzerine iflas dairesi müdürünün toplantı
gününden en az yedi gün önce göndereceği çağrı üzerine yapılır. İflas idaresi,
kararlarını çoğunlukla alır; ancak toplantıya her üç iflas idare memurunun da
katılmaması halinde iflas dairesi müdürü iflas idaresinin görevini yüklenir ve
iflas idaresi adına tek başına karar alır. Toplantıya iflas idaresi
memurlarından birinin veya ikisinin iştiraki halinde iflas dairesi müdürü de bu
toplantıya katılır. Karar alınamaması halinde iflas dairesi müdürünün oyu
doğrultusunda işlem yapılır. İflas masasına alacaklı olarak müracaat eden
alacaklılar, tebligata elverişli adres göstermek ve Adalet Bakanlığınca
çıkarılacak tarifede gösterilecek yazı ve tebliğ masrafları için avans vermek
suretiyle iflas idaresince alınacak kararların kendilerine tebliğini
isteyebilirler. Bu muameleyi yaptırmış alacaklılar hakkında iflas idare
memurunun kararlarına karşı kanun yolları kendilerine tebliğ tarihinden
itibaren işlemeye başlar.
İflâs idaresine, Adalet Bakanlığınca hazırlanan ve iki
yılda bir yenilenen ücret tarifesine göre ücret ödenir.
İflâs idaresi iflâs dairesinin murakabesi altındadır.
Bu halde iflâs dairesi aşağıdaki görevleri yerine getirir :
1. Alacaklılar toplantısının kararlarına,
alacaklıların menfaatine uygun görmediği bütün tedbirlere ve idarece kabul
edilen alacaklar ile istihkak iddialarının kabulüne dair olan kararlardan
kanuna ve hadiseye uygun görmediklerine yedi gün içinde icra mahkemesine
müracaatla itiraz etmek.
2. İflâsı idare edenlerin ücretleriyle masrafları da
dahil olmak üzere hesap pusulularını icra mahkemesin tasdikine arz etmek.
TOPLANMADA VERİLEN KARARLAR
MADDE 224 -
Alacaklılar toplanması, bilhassa müflisin sanat veya ticaretinin devamı,
imalâthanelerile mağazalarının, perakende satış yerlerinin açılması, muallâk
davalar ve pazarlıkla satışlar hakkında müstacel kararlar verebilir.
Müflis bir konkordato teklif ederse alacaklılar
tasfiyeyi tatil edebilirler.
KARARLAR ALEYHİNE MÜRACAAT
MADDE 225 - (Değişik:
3890 - 3.7.1940) Alacaklılar toplanmasının kararlarından dolayı her alacaklı
tarafından yedi gün içinde icra mahkemesine şikâyet olunabilir. Merci iflâs
dairesinin mütaleasını aldıktan ve icabında şikâyet edeni ve dinlenmelerini
istiyen alacaklıları da dinledikten sonra kısa bir zamanda kararını verir.
İFLAS İDARESİNİN VAZİFESİ
MADDE 226 - Masanın
kanuni mümessili iflâs idaresidir. İdare, masanın menfaatlerini gözetmek ve
tasfiyeyi yapmakla mükelleftir.
(Değişik 2. fıkra: 3222 - 6.6.1985) İdare, (Değişik ibare: 4949 - 17.7.2003 / m.55) "ikimilyar" liraya kadar olan alacaklardan
doğrudan doğruya, daha ziyade alacaklardan alacaklılar toplanmasının vereceği
yetkiyle sulh olabilir ve tahkim yapabilir.
İFLAS İDARESİNİN VAZİFE VE MES'ULİYETİ
MADDE 227 - (Değişik:
3222 - 6.6.1985 / m.28) 8 inci maddenin bir ve ikinci fıkraları ve 9, 11, 16 ve
359 uncu maddelerin icra dairelerine ait hükümleri iflâs idaresi hakkında da
uygulanır.
(...) (Madde 227 nin 2.
fıkrası, 18.3.2005 tarih ve 25759 sayılı R.G.'de yayımlanan, 2.3.2005 tarih ve
5311 sayılı Kanunun 28.
maddesi hükmü gereğince, 1 Haziran 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere
yürürlükten kaldırılmıştır.)
İcra mahkemesi, iflâs idaresi üzerinde gözetim
yetkisine sahip olup gerektiğinde iflâs idaresini teşkil edenlerin görevine son
verebilir. İcra mahkemesi, görevine son verilen veya istifa edenin yerine,
önceki adaylar arasından 223 üncü maddedeki esaslar dairesinde yenisini seçer.
İflâs idaresini teşkil edenler kusurlarından ileri
gelen zarardan sorumludurlar. Bu davalara adliye mahkemelerinde bakılır.
İflâs idaresini teşkil edenler Türk Ceza Kanununun uygulanmasında memur sayılırlar.
ÜÇÜNCÜ ŞAHISLARIN İSTİHKAK İDDİALARI
MADDE 228 - (Değişik:
538 - 18.2.1965) Üçüncü şahıslar tarafından istihkak iddiasında bulunulan
eşyanın kendilerine verilip verilmiyeceğini iflâs idaresi kararlaştırır.
İflâs idaresi; istihkak iddiasını reddederse, üçüncü
şahsa icra mahkemesinde istihkak davası açması için yedi günlük bir mühlet
tayin ve tebliğ eder. Bu mühleti geçiren üçüncü şahıs, masaya karşı istihkak
iddiasından vazgeçmiş sayılır.
İstihkak davasına, genel hükümler dairesinde ve basit
yargılama usulüne göre bakılır.
İcra mahkemesi, icabında istihkak davacısından masanın
muhtemel zararına karşı teminat istiyebilir.
MASA ALACAKLARININ TAHSİLİ, MÜSTACEL SATIŞ
MADDE 229 - İflâs
idaresi masanın vadesi gelmiş alacaklarını tahsil ve lüzumunda takip veya dava
eder.
Kıymeti düşecek yahut muhafazası masraflı olacak
şeyler geciktirilmeksizin satılır. Borsa veya piyasada fiyatı bulunan esham ve
eşya derhal paraya çevrilebilir. Sair mallar ancak ikinci alacaklılar
toplanmasından sonra satılır.
Üzerinde rehin hakkı bulunan mallar 185 inci madde
hükmüne tâbidir.
IV- ALACAKLARIN TAHKİKİ VE SIRALARIN TAYİNİ
İDDİA EDİLEN ALACAKLARIN TETKİKİ
MADDE 230 - İdare,
alacak ve istihkak iddialarının kaydı için tayin olunan müddet bittikten sonra
iddiaları tahkik ve tetkik eder. Müflisi bulundurmak mümkünse her iddia
hakkında ne diyeceğini sorar ve icabına göre kabul veya ret kararı verir.
TAPU SİCİLİNE YAZILI ALACAKLAR
MADDE 231 - Tapu siciline yazılı olan alacaklar; kayıt
için müracaat edilmemiş olsa bile işliyen faizile kabul olunurlar.
ALACAKLILAR SIRA CETVELİNİN MÜDDET VE ŞEKLİ
MADDE 232 - (Değişik:
3494 - 9.11.1988) Alacakların kaydı için muayyen müracaat müddeti geçtikten
sonra ve iflâs idaresinin seçilmesinden itibaren en geç üç ay içinde iflâs
idaresi tarafından 206 ve 207 nci maddelerde yazılı hükümlere göre
alacaklıların sırasını gösteren bir cetvel yapılır ve iflâs dairesine
bırakılır. Zorunlu hallerde üç ayın hitamından önce iflâs idaresinin icra
mahkemesine başvurması halinde merci bir defaya mahsus olmak üzere bu süreyi en
çok üç ay daha uzatabilir. Süre içinde sıra cetvelinin verilmemesi halinde
iflâs dairesinin durumu mercie intikal ettirmesi üzerine iflâs idaresi
üyelerinin vazifesine son verilir ve sebketmiş hizmetleri için kendilerine bir
ücret tahakkuk ettirilmeyeceği gibi bir daha aynı iflâs idaresinde görev
alamazlar.
REDDEDİLEN ALACAKLAR
MADDE 233 - (Değişik:
3494 - 9.11.1988) Sıra cetvelinde kabul edilmeyen alacaklar red sebepleri ile
birlikte gösterilir. Ancak, iflâs idaresi ipotekle temin edilmiş alacakla
ilgili olarak bunu doğuran sebep veya ipotek limiti miktarı bakımından red
kararı vermeyip, kabul etmediğini ikinci alacaklılar toplantısına bildirir.
İpoteğin iptali veya miktarının tenzili iddiasını takip hakkı, isteyen
alacaklıya 245 inci madde hükmü çerçevesinde devrolunur.
ALACAKLILAR SIRA CETVELİ, İLAN VE İHBAR
MADDE 234 - (Değişik
1. fıkra: 3222 - 6.6.1985) İflâs idaresi sıra cetvelini iflâs dairesine verir
ve alacaklıları 166 ncı maddenin 2 nci fıkrasındaki usule göre ilân yoluyla
haberdar eder.
İddialarının tamamı veya bir kısmı reddedilen yahut
iddia ettikleri sıraya kabul edilmeyen alacaklılara doğrudan doğruya haber
verilir.
SIRA CETVELİNE İTİRAZ VE NETİCELERİ
MADDE 235 - (Değişik:
538 - 18.2.1965) (Değişik 1. fıkra: 3494 - 9.11.1988) Sıra cetveline itiraz
edenler, cetvelin ilânından itibaren onbeş gün içinde iflâsa karar verilen
yerdeki ticaret mahkemesine dava açmaya mecburdurlar. 223 üncü maddenin üçüncü
fıkrası hükmü mahfuzdur. Bu davaya bakan mahkeme, davacının isteği halinde
ikinci alacaklılar toplantısına katılıp katılmaması ve ne nisbette katılması
gerektiği konusunda 297 nci maddenin son fıkrasına kıyasen onbeş gün zarfında
karar verir.
İtiraz eden, talebinin haksız olarak red veya tenzil
edildiğini iddia ederse dava masaya karşı açılır. Muteriz başkasının kabul
edilen alacağına veya ona verilen sıraya itiraz ediyorsa davasını o alacaklı
aleyhine açar.
Bir alacağın terkini hakkında açılan dava kazanılırsa,
bu alacağı tahsis edilen hisse dava masrafları da dahil olduğu halde sıraya
bakılmaksızın alacağı nisbetinde itiraz edene verilir ve artanı da diğer
alacaklılara sıra cetveline göre dağıtılır. Dava basit yargılama usulü ile
görülür.
Ancak, itiraz alacağın esas veya miktarına taallûk
etmeyip yalnız sıraya dair ise şikâyet yoliyle icra mahkemesine arz olunur.
GEÇ KALAN MÜRACAATLAR
MADDE 236 - Vaktinde
deftere kaydettirilmiyen alacaklar iflâsın kapanmasına kadar kabul olunur.
Geç kalmadan ileri gelen masraflar alacaklıya aittir.
Alacaklı bu masrafları peşin vermeğe cebrolunabilir.
Müracaattan evvel kararlaştırılmış paylaşmaya
alacaklının iştirak hakkı yoktur.
İflâs idaresi alacağı kabul ederse alacaklılar sıra
cetvelini düzeltir ve bunu ilân ile alacaklılara bildirir.
235 inci madde hükmü burada da caridir.
V- MASANIN TASFİYESİ
İKİNCİ ALACAKLILAR TOPLANMASI
MADDE 237 - (Değişik
1. fıkra: 3494 - 9.11.1988) İflâs idaresi, alacakların tespit işini yaptıktan
sonra, 232 nci maddedeki sürenin bitiminde alacakları tamamen veya kısmen
idarece kabul edilen alacaklılar ile sıra cetveline kayıt davası açmış
alacaklılardan 235 inci maddeye göre katılmalarına karar verilmiş olanları da
ikinci toplantıya ilânla davet eder.
İlân, en az yirmi gün evvel yapılır ve ilânın birer
nüshası alacaklılara gönderilir.
Korkordato teklifi hakkında müzakere cereyan edecekse
davette bu cihet de bildirilmelidir.
Toplanmıya iflâs müdürü veya yardımcısı reislik eder.
221 inci maddenin 2 ve 3 üncü fıkraları burada da caridir.
İKİNCİ ALACAKLILAR TOPLANMASININ YETKİSİ
MADDE 238 - İflâs
idaresi tasfiyenin cereyanı şekline ve alacaklılarla borçların vaziyetine dair
alacaklılar toplanmasına mufassal bir rapor verir.
Alacaklılar toplanması iflâs idaresini vazifelerinde
bırakmak isterse bu hususta ve masanın menfaati için zaruri gördüğü diğer
hususlarda icap eden kararları verir.
TOPLANTI VE KARAR NİSABININ OLUŞMAMASI:
MADDE 239 - (Değişik madde
ve başlığı: 4949 - 17.7.2003 / m.56) Alacaklıların
toplanması mümkün olmazsa veya karar nisabı oluşmazsa durum tespit olunur. Bu
halde iflas idaresi tasfiye kapanıncaya kadar işe devam eder.
YENİDEN ALACAKLILAR TOPLANMASI
MADDE 240 - (Değişik: 3222 - 6.6.1985) Alacaklıların
ekseriyeti ister yahut iflâs idaresi lüzumuna kani olursa yeniden alacaklılar
toplanması için davet yapılabilir. Yeniden alacaklılar toplantısının
gündemindeki konularhakkında alacaklıların oyu, kendilerinin bilinen
adreslerine taahhütlü bir mektupla yazılacak davet üzerine ve imzası noterlikçe
tasdikli cevap yazısı ile elde edilebilir.
Nisap hakkında 221 inci madde hükümleri uygulanır.
MALLARIN PARAYA ÇEVRİLMESİ USULÜ
MADDE 241 - Masaya
ait mallar iflâs idaresi marifetile açık artırma yahut alacaklılar karar
verirlerse pazarlık suretile satılır.
Üzerlerinde rehin hakkı bulunan eşya ancak rehin
sahibi alacaklıların da muvafakatı halinde pazarlık suretile satılabilir.
ARTIRMANIN İLANI
MADDE 242 - Satış
ilânında artırmanın yapılacağı yer, gün ve saat yazılır. Satılan taşınmaz ise
ilân en aşağı bir ay evvel yapılır. İlânda satış şartlarının iflâs dairesinde
ne günden itibaren görüleceği dahi gösterilir.
İpotek alacaklısına ilândan bir nüsha verilir ve
kendisine tahmin edilen bedel bildirilir.
ARTIRMA VE İHALE
MADDE 243 - İflâs
idaresi tarafından artırma ile satılacak taşınır ve taşınmaz malların ihalesi
115 ve 129 uncu maddelerin 185 inci maddeye muhalif olmıyan hükümlerine göre
yapılır.
Taşınır satışlarında (Değişik ibare: 6352 - 2.7.2012 / m.37 / Yürürlük / m.106/a) “242 nci madde” hükmü tatbik olunur.
ARTIRMA SURETİYLE SATIŞIN ŞARTLARI
MADDE 244 - (Değişik:
538 - 18.2.1965) 117,118, 124, 125, 130, 131, 133, 134 ve 135 inci maddeler
burada da uygulanır. İcra dairesine ait vazifeler iflâs idaresi tarafından
görülür.
MÜNAZAALI HAKLARIN TALEP EDEN ALACAKLILARA TEMLİKİ
MADDE 245 -
Alacaklıların masa tarafından neticelendirilmesine lüzum görmedikleri bir
iddianın takibi hakkı istiyen alacaklıya devrolunur. Hâsıl olan neticeden
masraflar çıkarıldıktan sonra devralanın alacağı verilir ve artanı masaya
yatırılır.
AİLE YURTLARI
MADDE 246 - Aile yurtları hakkındaki Kanunu Medeni hükümleri mahfuzdur.
VI - PARALARIN PAYLAŞTIRILMASI
PAY CETVELİ VE SON HESAP
MADDE 247 - Satılan
malların bedeli tahsil edilip alacaklıların sıra cetveli katileşince iflâs
idaresi paraların pay cetvelini ve son hesabını yapar.
İFLAS MASRAFLARI VE MASANIN BORÇLARI
MADDE 248 - İflâsın
açılmasından ve tasfiyeden doğan masraflar önce çıkarılır. Rehinlerin
bedelinden yalnız rehinin muhafaza ve paraya çevrilmesi masrafları çıkarılır.
PAY CETVELİNİN İFLAS DAİRESİNE BIRAKILMASI
MADDE 249 - Pay
cetveli ve son hesap iflâs dairesine bırakılır ve orada on gün kalır.
İflâs idaresince bırakılma keyfiyeti ve payının
miktarı her alacaklıya bildirilir.
DAĞITMA
MADDE 250 - (Değişik:
4949 - 17.7.2003 / m.57) Dağıtıma
yukarıdaki maddede yazılı bırakılma müddeti bittikten sonra başlanır. Şikayet
vaki olmuşsa, dağıtım bu şikayet üzerine verilecek kararın dağıtıma etkili
olabileceği oranda ertelenebilir. 144 üncü madde hükümleri burada da uygulanır.
Taliki bir şarta veya belirli olmayan bir vadeye bağlı alacaklar için ayrılan
paylar hakkında 9 uncu madde hükümleri uygulanır.
BORÇ ÖDEMEDEN ACİZ VESİKASI
MADDE 251 -
(Değişik:538 - 18.2.1965) İdare, paraları dağıtırken alacağının tamamını
alamamış olan her alacaklıya ödenmemiş miktar için aciz vesikası verir.
Vesikada müflisin alacağı kabul veya reddettiği yazılır. Kabul halinde vesika
68 inci maddenin 1 inci fıkrasında yazılı senet mahiyetinde olur.
(Değişik 1. cümle: 4949 - 17.7.2003
/ m.58) 196
ncı madde hükmü saklı kalmak kaydıyla, aciz vesikası 143 üncü maddede yazılı
olan hukuki sonuçları doğurur. Fakat, müflis yeni mal iktisap
etmedikçe hakkında yeniden takip talebinde bulunulamaz. Müflis, bu yeni takip
üzerine kendisine gönderilen ödeme emrine yeni mal iktisap etmediği yolunda
itiraz ederse, ihtilâf icra mahkemesinde genel hükümler ve basit yargılama
usulüne göre karara bağlanır. (Ek cümle: 4949 - 17.7.2003 / m.58) Müflise yeni mal iktisap etmediği itirazında bulunma
imkanını sağlamak niyetiyle üçüncü kişinin hak sahibi kılındığı ama müflisin
fiilen tasarruf ettiği mallar, üçüncü kişi bu durumu biliyor veya bilmesi
gerekiyorsa, yeni mal sayılır.
MUVAKKAT DAĞITMALAR
MADDE 252 - İtiraz
müddetinin bitmesinden sonra muvakkat dağıtmalar yapılabilir.
İtiraz üzerine mahkemece henüz intaç edilmemiş bulunan
ihtilâflı alacaklar için pay ayrılıp 250 inci madde hükmü dairesinde muhafaza
edilir.
KAYDETTİRİLMEMİŞ ALACAKLAR
MADDE 253 - Evvelce
kaydedilmemesinden dolayı tasfiyeye girmemiş olan alacaklara aciz vesikası
verilen alacaklar hakkındaki hükümler tatbik olunur.
VII- İFLASIN KAPANMASI
NİHAİ RAPOR VE KAPANMA KARARI
MADDE 254 - Paralar
dağıtıldıktan sonra idare iflâsa hükmeden mahkemeye son bir rapor verir.
Mahkeme iflâsın idaresinde hata ve noksan görürse icra
mahkemesine bundan haber verir.
Mahkeme, tasfiyenin bittiğini anladıktan sonra kapanma
kararı verir.
(Ek fıkra: 5311 - 2.3.2005 / m.15 - Yürürlük m.30) İflasın kapanması hakkında verilen hükme karşı tebliğ
tarihinden itibaren on gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir. Bölge adliye
mahkemesi (*) kararına karşı tebliğ tarihinden itibaren on gün
içinde temyiz yoluna başvurulabilir. İstinaf ve temyiz incelemeleri, Hukuk
Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümlerine göre yapılır.
_____
(*) 5311
Sayılı Kanun ile eklenen geçici 7. maddesi
hükmüne göre, "Bölge adliye mahkemelerinin, 26.9.2004 tarihli ve 5235
sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin
Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunun geçici 2 nci maddesi uyarınca
göreve başlama tarihinden önce verilen kararlar hakkında, kesinleşinceye kadar
İcra ve İflas Kanununun bu Kanunla yapılan değişiklikten önceki temyiz ve karar
düzeltmeye ilişkin hükümleri uygulanır."
_____
İflâs dairesi kapanmayı ilân eder.
İFLAS KAPANDIKTAN SONRA
MADDE 255 - İflâs
kapandıktan sonra tasfiyeden hariç kalmış bir mal bulunduğu haber alınırsa
iflâs dairesi o mala vaziyet edip sattıktan sonra başka bir merasime hacet
kalmaksızın bedelini eksik alan alacaklılara sıralarına göre dağıtır.
Evvelce bankaya yatırılmış olupta tasarrufu kabil bir
hale gelen paralar hakkında da hüküm böyledir.
Şüpheli bir hak mevzuubahs oldukta iflâs dairesi
alacaklılara keyfiyeti ilân eder yahut mektupla bildirir ve 245 inci madde
mucibince muamele yapılır.
İFLASIN TASFİYESİ MÜDDETİ
MADDE 256 - İflâs
açıldıktan altı ay içinde tasfiye edilmek lâzımdır. Bu müddet içinde tasfiye
muamelesi bitmediği takdirde alacaklılar toplanıp basit tasfiye usulünün
tatbikına karar verebilir. Bu kararda ekseriyeti meblâğıyenin husulü şarttır.
Böyle bir karar verilmemişse icra mahkemesi icabına göre müddeti uzatır.
< Önceki | Sonraki > |
---|