BİLGİ EDİNME
HAKKI KANUNU
Kanun No : 4982
Kabul Tarihi
: 09/10/2003
Resmi Gazete
Tarihi: 24/10/2003
Resmi Gazete
Sayısı: 25269
BİRİNCİ BÖLÜM : AMAÇ, KAPSAM VE TANIMLAR
AMAÇ
Madde 1 - Bu Kanunun amacı; demokratik ve şeffaf yönetimin gereği olan
eşitlik, tarafsızlık ve açıklık ilkelerine uygun olarak kişilerin bilgi edinme
hakkını kullanmalarına ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir.
KAPSAM
Madde 2 - Bu Kanun; kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki
meslek kuruluşlarının faaliyetlerinde uygulanır.
01/11/1984 tarihli ve 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair
Kanun hükümleri saklıdır.
TANIMLAR
Madde 3 - Bu Kanunda geçen;
a) Kurum ve kuruluş: Bu Kanunun 2 nci maddesinde geçen ve kapsama dahil
olan bilgi edinme başvurusu yapılacak bütün makam ve mercileri,
b) Başvuru sahibi: Bu Kanun kapsamında bilgi edinme hakkını kullanarak
kurum ve kuruluşlara başvuran gerçek ve tüzel kişileri,
c) Bilgi: Kurum ve kuruluşların sahip oldukları kayıtlarda yer alan bu
Kanun kapsamındaki her türlü veriyi,
d) Belge: Kurum ve kuruluşların sahip oldukları bu Kanun kapsamındaki
yazılı, basılı veya çoğaltılmış dosya, evrak, kitap, dergi, broşür, etüt,
mektup, program, talimat, kroki, plan, film, fotoğraf, teyp ve video kaseti,
harita, elektronik ortamda kaydedilen her türlü bilgi, haber ve veri
taşıyıcılarını,
e) Bilgi veya belgeye erişim: İstenen bilgi veya belgenin niteliğine göre,
kurum ve kuruluşlarca, başvuru sahibine söz konusu bilgi veya belgenin bir
kopyasının verilmesini, kopya verilmesinin mümkün olmadığı hallerde, başvuru
sahibinin bilgi veya belgenin aslını inceleyerek not almasına veya içeriğini
görmesine veya işitmesine izin verilmesini,
f) Kurul: Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulunu,
İfade eder.
İKİNCİ BÖLÜM : BİLGİ EDİNME HAKKI VE BİLGİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
BİLGİ EDİNME HAKKI
Madde 4 - Herkes bilgi edinme hakkına sahiptir.
Türkiye'de ikamet eden yabancılar ile Türkiye'de faaliyette bulunan yabancı
tüzel kişiler, isteyecekleri bilgi kendileriyle veya faaliyet alanlarıyla
ilgili olmak kaydıyla ve karşılıklılık ilkesi çerçevesinde, bu Kanun
hükümlerinden yararlanırlar.
Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerden doğan hak ve
yükümlülükleri saklıdır.
BİLGİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Madde 5 - Kurum ve kuruluşlar, bu Kanunda yer alan istisnalar dışındaki her
türlü bilgi veya belgeyi başvuranların yararlanmasına sunmak ve bilgi edinme
başvurularını etkin, süratli ve doğru sonuçlandırmak üzere, gerekli idari ve
teknik tedbirleri almakla yükümlüdürler.
Bu Kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren diğer kanunların bu Kanuna
aykırı hükümleri uygulanmaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : BİLGİ EDİNME BAŞVURUSU
BAŞVURU USULÜ
Madde 6 - Bilgi edinme başvurusu, başvuru sahibinin adı ve soyadı, imzası,
oturma yeri veya iş adresini, başvuru sahibi tüzel kişi ise tüzel kişinin
unvanı ve adresi ile yetkili kişinin imzasını ve yetki belgesini içeren dilekçe
ile istenen bilgi veya belgenin bulunduğu kurum veya kuruluşa yapılır. Bu
başvuru, kişinin kimliğinin ve imzasının veya yazının kimden neşet ettiğinin
tespitine yarayacak başka bilgilerin yasal olarak belirlenebilir olması
kaydıyla elektronik ortamda veya diğer iletişim araçlarıyla da yapılabilir.
Dilekçede, istenen bilgi veya belgeler açıkça belirtilir.
İSTENECEK BİLGİ VEYA BELGENİN NİTELİĞİ
Madde 7 - Bilgi edinme başvurusu, başvurulan kurum ve kuruluşların
ellerinde bulunan veya görevleri gereği bulunması gereken bilgi veya belgelere
ilişkin olmalıdır.
Kurum ve kuruluşlar, ayrı veya özel bir çalışma, araştırma, inceleme ya da
analiz neticesinde oluşturulabilecek türden bir bilgi veya belge için yapılacak
başvurulara olumsuz cevap verebilirler.
İstenen bilgi veya belge, başvurulan kurum ve kuruluştan başka bir yerde
bulunuyorsa, başvuru dilekçesi bu kurum ve kuruluşa gönderilir ve durum ilgiliye
yazılı olarak bildirilir.
YAYIMLANMIŞ VEYA KAMUYA AÇIKLANMIŞ BİLGİ VEYA BELGELER
Madde 8 - Kurum ve kuruluşlarca yayımlanmış veya yayın, broşür, ilan ve
benzeri yollarla kamuya açıklanmış bilgi veya belgeler, bilgi edinme
başvurularına konu olamaz. Ancak, yayımlanmış veya kamuya açıklanmış bilgi veya
belgelerin ne şekilde, ne zaman ve nerede yayımlandığı veya açıklandığı
başvurana bildirilir.
GİZLİ BİLGİLERİ AYIRARAK BİLGİ VEYA BELGE VERME
Madde 9 - İstenen bilgi veya belgelerde, gizlilik dereceli veya açıklanması
yasaklanan bilgiler ile açıklanabilir nitelikte olanlar birlikte bulunuyor ve
bunlar birbirlerinden ayrılabiliyorsa, söz konusu bilgi veya belge, gizlilik
dereceli veya açıklanması yasaklanan bilgiler çıkarıldıktan sonra başvuranın
bilgisine sunulur. Ayırma gerekçesi başvurana yazılı olarak bildirilir.
BİLGİ VEYA BELGEYE ERİŞİM
Madde 10 - Kurum ve kuruluşlar, başvuru sahibine istenen belgenin onaylı
bir kopyasını verirler.
Bilgi veya belgenin niteliği gereği kopyasının verilmesinin mümkün olmadığı
veya kopya çıkarılmasının aslına zarar vereceği hallerde, kurum ve kuruluşlar
ilgilinin;
a) Yazılı veya basılı belgeler için, söz konusu belgenin aslını incelemesi
ve not alabilmesini,
b) Ses kaydı şeklindeki bilgi veya belgelerde bunları dinleyebilmesini,
c) Görüntü kaydı şeklindeki bilgi veya belgelerde bunları izleyebilmesini,
Sağlarlar.
Bilgi veya belgenin yukarıda belirtilenlerden farklı bir şekilde elde
edilmesi mümkün ise, belgeye zarar vermemek koşuluyla bu olanak sağlanır.
Başvurunun yapıldığı kurum ve kuruluş, erişimine olanak sağladığı bilgi
veya belgeler için başvuru sahibinden erişimin gerektirdiği maliyet tutarı
kadar bir ücreti bütçeye gelir kaydedilmek üzere tahsil edebilir.
BİLGİ VEYA BELGEYE ERİŞİM SÜRELERİ
Madde 11 - Kurum ve kuruluşlar, başvuru üzerine istenen bilgi veya belgeye
erişimi onbeş iş günü içinde sağlarlar. Ancak istenen bilgi veya belgenin,
başvurulan kurum ve kuruluş içindeki başka bir birimden sağlanması; başvuru ile
ilgili olarak bir başka kurum ve kuruluşun görüşünün alınmasının gerekmesi veya
başvuru içeriğinin birden fazla kurum ve kuruluşu ilgilendirmesi durumlarında
bilgi veya belgeye erişim otuz iş günü içinde sağlanır. Bu durumda, sürenin
uzatılması ve bunun gerekçesi başvuru sahibine yazılı olarak ve onbeş iş günlük
sürenin bitiminden önce bildirilir.
10 uncu maddede belirtilen bilgi veya belgelere erişim için gereken maliyet
tutarının idare tarafından başvuru sahibine bildirilmesiyle onbeş iş günlük
süre kesilir. Başvuru sahibi onbeş iş günü içinde ücreti ödemezse talebinden
vazgeçmiş sayılır.
BAŞVURULARIN CEVAPLANDIRILMASI
Madde 12 - Kurum ve kuruluşlar, bilgi edinme başvurularıyla ilgili
cevaplarını yazılı olarak veya elektronik ortamda başvuru sahibine bildirirler.
Başvurunun reddedilmesi halinde bu kararın gerekçesi ve buna karşı başvuru
yolları belirtilir.
İTİRAZ USULÜ
Madde 13 - Bilgi edinme istemi ... reddedilen
başvuru sahibi, yargı yoluna başvurmadan önce kararın tebliğinden itibaren
onbeş gün içinde Kurula itiraz edebilir. Kurul, bu konudaki kararını otuz iş
günü içinde verir. Kurum ve kuruluşlar, Kurulun istediği her türlü bilgi veya
belgeyi onbeş iş günü içinde vermekle yükümlüdürler.
Kurula itiraz, başvuru sahibinin idari yargıya başvurma süresini durdurur.
BİLGİ EDİNME DEĞERLENDİRME KURULU
Madde 14 - Bilgi edinme başvurusuyla ilgili
yapılacak itirazlar üzerine, ... verilen kararları incelemek
ve kurum ve kuruluşlar için bilgi edinme hakkının kullanılmasına ilişkin olarak
kararlar vermek üzere; Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu oluşturulmuştur.
Kurul; birer üyesi Yargıtay ve Danıştay genel kurullarının kendi kurumları
içinden önerecekleri ikişer aday, birer üyesi ceza hukuku, idare hukuku ve
anayasa hukuku alanlarında profesör veya doçent unvanına sahip kişiler, bir
üyesi Türkiye Barolar Birliğinin baro başkanı seçilme yeterliliğine sahip
kişiler içinden göstereceği iki aday, iki üyesi en az genel müdür düzeyinde
görev yapmakta olanlar ve bir üyesi de Adalet Bakanının önerisi üzerine bu
Bakanlıkta idari görevlerde çalışan hakimler arasından Bakanlar Kurulunca
seçilecek dokuz üyeden oluşur.
Kurul üyeliğine önerilen adayların muvafakatları aranır.
Kurul Başkanı, kurul üyelerince kendi aralarından seçilir.
Kurul, en az ayda bir defa veya ihtiyaç duyulduğu her zaman Başkanın
çağrısı üzerine toplanır.
Kurul üyelerinin görev süreleri dört yıldır. Görev süresi sona erenler
yeniden seçilebilirler. Görev süresi dolmadan görevinden ayrılan üyenin yerine
aynı usule göre seçilen üye, yerine seçildiği üyenin görev süresini tamamlar.
Yeni seçilen Kurul göreve başlayıncaya kadar önceki Kurul görevine devam eder.
Kurul üyelerine 10/02/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri
saklı kalmak kaydıyla fiilen görev yaptıkları her gün için (3000) gösterge
rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda huzur
hakkı ödenir. Bu ödemelerde damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılmaz. (Ek cümle: 17/11/2005-5432 S.K./2.mad) Bir ayda fiilen görev
yapılan gün sayısının dördü aşması halinde, aşan günler için huzur hakkı
ödenmez.
Kurul, belirleyeceği konularda komisyonlar ve çalışma grupları kurabilir;
ayrıca gerekli gördüğü takdirde, ilgili bakanlık ile diğer kurum ve
kuruluşların ve sivil toplum örgütlerinin temsilcilerini bilgi almak üzere
toplantılarına katılmaya davet edebilir.
Kurulun sekretarya hizmetleri Başbakanlık tarafından yerine getirilir.
Kurulun görev ve çalışmalarına ilişkin esas ve usuller Başbakanlıkça
hazırlanarak yürürlüğe konulacak bir yönetmelikle düzenlenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM : BİLGİ EDİNME HAKKININ SINIRLARI
YARGI DENETİMİ DIŞINDA KALAN İŞLEMLER
Madde 15 - Yargı denetimi dışında kalan idari işlemlerden kişinin çalışma
hayatını ve mesleki onurunu etkileyecek nitelikte olanlar, bu Kanun kapsamına
dahildir. Bu şekilde sağlanan bilgi edinme hakkı işlemin yargı denetimine
açılması sonucunu doğurmaz.
DEVLET SIRRINA İLİŞKİN BİLGİ VEYA BELGELER
Madde 16 - Açıklanması halinde Devletin emniyetine, dış ilişkilerine, milli
savunmasına ve milli güvenliğine açıkça zarar verecek ve niteliği itibarıyla
Devlet sırrı olan gizlilik dereceli bilgi veya belgeler, bilgi edinme hakkı
kapsamı dışındadır.
ÜLKENİN EKONOMİK ÇIKARLARINA İLİŞKİN BİLGİ VEYA BELGELER
Madde 17 - Açıklanması ya da zamanından önce açıklanması halinde, ülkenin
ekonomik çıkarlarına zarar verecek veya haksız rekabet ve kazanca sebep olacak
bilgi veya belgeler, bu Kanun kapsamı dışındadır.
İSTİHBARATA İLİŞKİN BİLGİ VEYA BELGELER
Madde 18 - Sivil ve askeri istihbarat birimlerinin görev ve faaliyetlerine
ilişkin bilgi veya belgeler, bu Kanun kapsamı dışındadır.
Ancak, bu bilgi ve belgeler kişilerin çalışma hayatını ve meslek onurunu
etkileyecek nitelikte ise, istihbarata ilişkin bilgi ve belgeler bilgi edinme
hakkı kapsamı içindedir.
İDARİ SORUŞTURMAYA İLİŞKİN BİLGİ VEYA BELGELER
Madde 19 - Kurum ve kuruluşların yetkili birimlerince yürütülen idari
soruşturmalarla ilgili olup, açıklanması veya zamanından önce açıklanması
halinde;
a) Kişilerin özel hayatına açıkça haksız müdahale sonucunu doğuracak,
b) Kişilerin veya soruşturmayı yürüten görevlilerin hayatını ya da
güvenliğini tehlikeye sokacak,
c) Soruşturmanın güvenliğini tehlikeye düşürecek,
d) Gizli kalması gereken bilgi kaynağının açığa çıkmasına neden olacak veya
soruşturma ile ilgili benzeri bilgi ve bilgi kaynaklarının temin edilmesini
güçleştirecek,
Bilgi veya belgeler, bu Kanun kapsamı dışındadır.
ADLİ SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMAYA İLİŞKİN BİLGİ VEYA BELGELER
Madde 20 - Açıklanması veya zamanından önce açıklanması halinde;
a) Suç işlenmesine yol açacak,
b) Suçların önlenmesi ve soruşturulması ya da suçluların kanuni yollarla
yakalanıp kovuşturulmasını tehlikeye düşürecek,
c) Yargılama görevinin gereğince yerine getirilmesini engelleyecek,
d) Hakkında dava açılmış bir kişinin adil yargılanma hakkını ihlal edecek,
Nitelikteki bilgi veya belgeler, bu Kanun kapsamı dışındadır.
04/04/1929 tarihli ve 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu,
18/06/1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu, 06/01/1982
tarihli ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu ve diğer özel kanun
hükümleri saklıdır.
ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİ
Madde 21 - Kişinin izin verdiği haller saklı kalmak üzere, özel hayatın
gizliliği kapsamında, açıklanması halinde kişinin sağlık bilgileri ile özel ve
aile hayatına, şeref ve haysiyetine, mesleki ve ekonomik değerlerine haksız
müdahale oluşturacak bilgi veya belgeler, bilgi edinme hakkı kapsamı dışındadır.
Kamu yararının gerektirdiği hallerde, kişisel bilgi veya belgeler, kurum ve
kuruluşlar tarafından, ilgili kişiye en az yedi gün önceden haber verilerek
yazılı rızası alınmak koşuluyla açıklanabilir.
HABERLEŞMENİN GİZLİLİĞİ
Madde 22 - Haberleşmenin gizliliği esasını ihlal edecek bilgi veya
belgeler, bu Kanun kapsamı dışındadır.
TİCARİ SIR
Madde 23 - Kanunlarda ticari sır olarak nitelenen bilgi veya belgeler ile,
kurum ve kuruluşlar tarafından gerçek veya tüzel kişilerden gizli kalması
kaydıyla sağlanan ticari ve mali bilgiler, bu Kanun kapsamı dışındadır.
FİKİR VE SANAT ESERLERİ
Madde 24 - Fikir ve sanat eserlerine ilişkin olarak yapılacak bilgi edinme
başvuruları hakkında ilgili kanun hükümleri uygulanır.
KURUM İÇİ DÜZENLEMELER
Madde 25 - Kurum ve kuruluşların, kamuoyunu ilgilendirmeyen ve sadece kendi
personeli ile kurum içi uygulamalarına ilişkin düzenlemeler hakkındaki bilgi
veya belgeler, bilgi edinme hakkının kapsamı dışındadır. Ancak, söz konusu
düzenlemeden etkilenen kurum çalışanlarının bilgi edinme hakları saklıdır.
KURUM İÇİ GÖRÜŞ, BİLGİ NOTU VE TAVSİYELER
Madde 26 - Kurum ve kuruluşların faaliyetlerini yürütmek üzere, elde
ettikleri görüş, bilgi notu, teklif ve tavsiye niteliğindeki bilgi veya
belgeler, kurum ve kuruluş tarafından aksi kararlaştırılmadıkça bilgi edinme
hakkı kapsamındadır.
Bilimsel, kültürel, istatistik, teknik, tıbbi, mali, hukuki ve benzeri
uzmanlık alanlarında yasal olarak görüş verme yükümlülüğü bulunan kişi, birim
ya da kurumların görüşleri, kurum ve kuruluşların alacakları kararlara esas
teşkil etmesi kaydıyla bilgi edinme istemlerine açıktır.
TAVSİYE VE MÜTALAA TALEPLERİ
Madde 27 - Tavsiye ve mütalaa talepleri bu Kanun kapsamı dışındadır.
GİZLİLİĞİ KALDIRILAN BİLGİ VEYA BELGELER
Madde 28 - Gizliliği kaldırılmış olan bilgi veya belgeler, bu Kanunda
belirtilen diğer istisnalar kapsamına girmiyor ise, bilgi edinme başvurularına
açık hale gelir.
BEŞİNCİ BÖLÜM : ÇEŞİTLİ VE SON HÜKÜMLER
CEZA HÜKÜMLERİ
Madde 29 - Bu Kanunun uygulanmasında ihmali, kusuru veya kastı bulunan
memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında, işledikleri fiillerin genel
hükümler çerçevesinde ceza kovuşturması gerektirmesi hususu saklı kalmak
kaydıyla, tabi oldukları mevzuatta yer alan disiplin cezaları uygulanır.
Bu Kanunla erişilen bilgi ve belgeler ticari amaçla çoğaltılamaz ve
kullanılamaz.
RAPOR DÜZENLENMESİ
Madde 30 - Kurum ve kuruluşlar, bir önceki yıla ait olmak üzere;
a) Kendilerine yapılan bilgi edinme başvurularının sayısını,
b) Olumlu cevaplanarak bilgi veya belgelere erişim sağlanan başvuru
sayısını,
c) Reddedilen başvuru sayısı ve bunların dağılımını gösterir istatistik
bilgileri,
d) Gizli ya da sır niteliğindeki bilgiler çıkarılarak ya da bu nitelikteki
bilgiler ayrılarak bilgi veya belgelere erişim sağlanan başvuru sayısını,
e) Başvurunun reddedilmesi üzerine itiraz edilen başvuru sayısı ile
bunların sonuçlarını,
Gösterir bir rapor hazırlayarak, bu raporları her yıl Şubat ayının sonuna
kadar Bilgi Edinme Değerlendirme Kuruluna gönderirler. Bağlı, ilgili ve
ilişkili kamu kurum ve kuruluşları raporlarını bağlı, ilgili ya da ilişkili
oldukları bakanlık vasıtasıyla iletirler. Kurul, hazırlayacağı genel raporu,
söz konusu kurum ve kuruluşların raporları ile birlikte her yıl Nisan ayının
sonuna kadar Türkiye Büyük Millet Meclisine gönderir. Bu raporlar takip eden
iki ay içinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığınca kamuoyuna açıklanır.
YÖNETMELİK
Madde 31 - Bu Kanunun uygulanması ile ilgili esas ve usullerin
belirlenmesine ilişkin yönetmelik, Kanunun yayımını takip eden altı ay içinde
Başbakanlık tarafından hazırlanarak Bakanlar Kurulunca yürürlüğe konulur.
YÜRÜRLÜK
Madde 32 - Bu Kanun yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra yürürlüğe
girer.
YÜRÜTME
Madde 33 - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
< Önceki | Sonraki > |
---|