KAYDUL

T.C.

DANIŞTAY

14. DAİRE

E. 2012/1867

K. 2014/2370

T. 20.2.2014

ÖZET : Dava; ruhsata aykırı yapılan taşınmazın yıkılması ve idari para cezası verilmesine ilişkin encümen kararının iptali istemine ilişkindir. 3194 sayılı imar kanunun 42. maddenin 2. fıkrasının ( c ) bendinin 13. alt bendi uyarınca artırım uygulanabilmesi için, ruhsata aykırı uygulamaların çevre görüntü kirliliğine ne şekilde sebebiyet verdiğinin somut olarak ortaya konulması gerekmektedir. Uyuşmazlık konusu olayda ise; para cezasına konu ruhsata aykırılığın, mevcut haliyle çevre ve görüntü kirliliğine sebebiyet verdiğinden bahisle 13 Sayılı alt bendinin uygulandığı görülmekle birlikte, bu hususta somut bir tespitin yer almadığı ve bu bendin uygulanma gerekçesinin ortaya konulamadığı, öte yandan tamamen ruhsatsız olarak yapılmış bir yapının söz konusu olmadığı, ruhsatlı yapıda ruhsata aykırı ilaveler yapıldığı dikkate alındığında, ( c ) bendinin; 8. ve 13. sayılı alt bentlerinin uygulanması olanaklı olmadığından, davaya konu para cezasının bu alt bentlere isabet eden kısmında hukuka uyarlık, aksi yöndeki temyize konu Mahkeme kararında hukuki isabet görülmemiştir.

İstemin Özeti : İzmir 4. İdare Mahkemesi'nin 4.11.2011 günlü; E:2010/2017, K:2011/1614 Sayılı kararının, usul ve yasaya uygun olmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti: İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi Düşüncesi: Temyize konu idare Mahkemesi kararının, 3194 Sayılı İmar Kanunu'nun 32. maddesi uyarınca verilen yıkım kararına, aynı Kanun'un 42. maddesinin 2. fıkrasının ( a ) bendi uyarınca belirlenen temel para cezasına, ( c ) bendinin 5. alt bendi uyarınca yapılan artırıma dair kısımlarının onanmasına, 8. ve 13. alt bentleri uyarınca yapılan artırımlara dair kısmının ise bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Ondördüncü Dairesince, işin gereği görüşüldü:

KARAR : DAVA; İzmir İli, Konak İlçesi, 43164 ada, 5 parsel sayılı taşınmaz üzerinde ruhsat ve eki mimari projesine aykırı imalatlar yapıldığından bahisle, 3194 Sayılı İmar Kanunu'nun 32. maddesi uyarınca yıkımına dair 7.10.2010 tarihli ve 1612 sayılı, aynı Kanun'un 42. maddesi uyarınca para cezası verilmesine dair 5.8.2010 günlü, 1280 Sayılı Konak Belediye Encümeni kararlarının iptali istemiyle açılmış,

 İDARE MAHKEMESİNCE; ruhsata aykırı imalat yapıldığı sabit olduğundan, 3194 Sayılı Kanunun 32. maddesi uyarınca söz konusu imalatların yıkımı ve yerinde yapılan incelemede III. sınıf A grubu olduğu ve toplam 465.56 m2 'lik alanı kapsadığı tespit edilen ruhsatsız yapı sebebiyle 3194 Sayılı Kanunun 5940 Sayılı Kanunun 2. maddesiyle değişik 42. maddesinde belirlenen kriterler uyarınca verilen para cezasına dair işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Temyize konu Mahkeme kararının; yıkıma, 3194 Sayılı İmar Kanunu'nun 42. maddesinin 2. fıkrasının ( a ) bendi uyarınca belirlenen temel para cezasına, ( c ) bendinin 5. alt bendi uyarınca yapılan artırıma dair kısmında, 2577 Sayılı Kanunun 49. maddesinin 1. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmamaktadır.

Kararın; 3194 Sayılı İmar Kanunu'nun 42. maddesinin 2. fıkrasının ( c ) bendinin 8. ve 13. alt bentleri uyarınca yapılan artırımlara dair kısmına gelince;

3194 Sayılı İmar Kanunu'nun 5940 Sayılı Kanunun 2. maddesiyle değişik 42. maddesinin 2. fıkrasında; ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere, yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere, maddede belirtilen şekilde hesaplanan idari para cezalarının uygulanacağı düzenlenmiş, ( a ) bendinde; yapı sınıflarına ve gruplarına göre yapının inşaat alanı üzerinden hesaplanmak üzere, mevzuata aykırılığın her bir metrekaresi için uygulanacak para cezalarının miktarları belirlenerek, bu miktarların her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 213 Sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298. maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında bir Türk Lirasının küsuru da dikkate alınmak suretiyle artırılacağı kurala bağlanmış, ( b ) bendinde; mevzuata aykırılığı yapı inşaat alanı üzerinden hesaplanması mümkün olmayan, yapının cephelerini ve diğer yapı elemanlarını değiştiren veya yapı malzemesi için öngörülen gereklere aykırı bulunan uygulamalar için, Bakanlıkça yayımlanan ve aykırılığa konu imalatın tespiti tarihinde yürürlükte bulunan birim fiyat listesine göre ilgili idarece belirlenen bedelin % 20'si kadar idari para cezası verileceği hükme bağlanmış, ( c ) bendinde ise artırım sebepleri sayılmış; bu bendin, 8. alt bendinde; ruhsatsız ise cezanın % 180'i, 13. alt bendinde; çevre ve görüntü kirliliğine sebebiyet veriyor ise cezanın % 20'si oranında artırılacağı kurala bağlanmıştır.

DOSYA'NIN İNCELENMESİNDEN; 22.7.2010 tarihli yapı tatil tutanağı ile İzmir İli, Konak ilçesi, 43164 ada, 5 parsel sayılı TAŞINMAZ ÜZERİNDE, "RUHSATLI ZEMİN+1 KATLI YAPI ÜZERİNE İLAVE OLARAK BETONARME 2. VE 3. KATLARIN İKMAL EDİLDİĞİ, iç ve dış sıvaları yapılmış, henüz doğramaları takılmamış "durumda olduğunun tespiti üzerine, Konak Belediye Encümeni'nin 7.10.2010 günlü, 1612 Sayılı kararıyla söz konusu imalatların yıkımı ile 5.8.2010 günlü, 1280 Sayılı kararıyla 465.46 m2 üzerinden temel para cezası belirlenerek, temel para cezasına ( c ) bendinin, 5, 8 ve 13 Sayılı alt bentleri uyarınca belirlenen artırımların eklenmesi suretiyle tespit edilen miktar üzerinden para cezası verildiği anlaşılmıştır.

3194 Sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasının ( c ) bendinin 8, 9 ve 10 Sayılı alt bentleri birlikte değerlendirildiğinde; aykırılığa konu yapının herhangi bir ruhsata dayanmaksızın tamamen ruhsatsız olması halinde % 180 oranında, başlangıçta ruhsatı bulunmasına karşın daha sonra ruhsatın hükümsüz hale gelmesine rağmen inşaatın sürdürülmesi halinde % 50 oranında, yapı kullanma izin belgesi alınmış bir yapıda ruhsatsız yeni inşai faaliyet yapılması halinde ise % 100 oranında temel cezada arttırım uygulanmasının öngörülmüş olduğu ve belirtilen üç farklı durum için fiilin ağırlığına göre farklı miktarlarda para cezası uygulanması amaçlandığı dikkate alındığında; 8 Sayılı alt bendin, tamamen ruhsatsız olarak yapılmış yapılar için öngörüldüğü, ruhsatlı bir yapıda ruhsata aykırı ilave yapılmasının bu kapsamda değerlendirilmesinin maddenin sistematiğine uygun bir yorum olmayacağı sonucu ortaya çıkmaktadır.

ÖTE YANDAN; 42. MADDENİN 2. FIKRASININ ( C ) BENDİNİN 13. ALT BENDİ UYARINCA ARTIRIM UYGULANABİLMESİ İÇİN, RUHSATA AYKIRI UYGULAMALARIN ÇEVRE GÖRÜNTÜ KİRLİLİĞİNE NE ŞEKİLDE SEBEBİYET VERDİĞİNİN SOMUT OLARAK ORTAYA KONULMASI GEREKMEKTEDİR.

Uyuşmazlık konusu olayda ise; para cezasına konu ruhsata aykırılığın, mevcut haliyle çevre ve görüntü kirliliğine sebebiyet verdiğinden bahisle 13 Sayılı alt bendinin uygulandığı görülmekle birlikte, bu hususta somut bir tespitin yer almadığı ve bu bendin uygulanma gerekçesinin ortaya konulamadığı, öte yandan tamamen ruhsatsız olarak yapılmış bir yapının söz konusu olmadığı, ruhsatlı yapıda ruhsata aykırı ilaveler yapıldığı dikkate alındığında, ( c ) bendinin; 8. ve 13. sayılı alt bentlerinin uygulanması olanaklı olmadığından, davaya konu para cezasının bu alt bentlere isabet eden kısmında hukuka uyarlık, aksi yöndeki temyize konu Mahkeme kararında hukuki isabet görülmemiştir.

SONUÇ : Açıklanan nedenlerle; 4. İzmir İdare Mahkemesi'nin 4.11.2011 günlü, E:2010/2017 K:2011/1614 Sayılı kararının; yıkıma, 3194 Sayılı İmar Kanunu'nun 42. maddesinin 2. fıkrasının ( a ) bendi uyarınca belirlenen temel para cezasına, ( c ) bendinin 5. alt bendi uyarınca yapılan artırıma dair kısmının ONANMASINA, 3194 Sayılı İmar Kanunu'nun 42. maddesinin 2. fıkrasının ( c ) bendinin 8. ve 13. alt bentleri uyarınca yapılan artırımlara dair kısmının ise BOZULMASINA, dosyanın Mahkemesine gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 20.02.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (Karar Kazancı Bilgi Bankasından alınmıştır.)