R.G: 05.03.2013-28578
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
ve kapsam
MADDE
1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, ceza muhakemesinde;
a)
Soruşturma veya kovuşturma evresinde meramını anlatabilecek ölçüde Türkçe
bilmeyen ya da engelli olan mağdur, tanık, şüpheli veya sanığın iddia veya
savunmaya ilişkin beyanlarının,
b)
Kovuşturma evresinde iddianamenin okunması ve esas hakkındaki mütalaanın
verilmesi üzerine sanığın kendisini daha iyi ifade edebileceğini beyan ettiği
başka bir dilde yapacağı sözlü savunmasının,
Türkçeye
çevrilmesi için oluşturulacak tercüman listelerine ilişkin usul ve esasları
düzenlemektir.
(2)
Bu Yönetmelik; il adlî yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonları
tarafından tercüman listelerinin düzenlenmesi, güncellenmesi, tercüman olarak
başvurabilecek olanların uzman oldukları dillerin belirlenmesi ve nitelikleri,
başvuru şekli, başvuruların değerlendirilmesi, kabulü ve listeden çıkarılma
usul ve esasları ile tercümanlarca uyulması gereken ilkeleri kapsar.
Dayanak
MADDE
2 – (1) Bu Yönetmelik; 4/12/2004 tarihli
ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 202 ncimaddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
ve kısaltmalar
MADDE
3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a)
Bakanlık: Adalet Bakanlığını,
b)
İşaret dili: Duygu, düşünce istek ve ihtiyaçların ifade edilmesi amacıyla el ve
vücut hareketleriyle, mimikler kullanılarak oluşturulan görsel dili,
c)
Kanun: 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi
Kanununu,
ç)
Komisyon: İl adlî yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonunu,
d)
Liste: İl adlî yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonu tarafından her yıl için
oluşturulan tercüman listesini,
e)
Tercüman: Soruşturma ve kovuşturma evresinde mağdur, şüpheli, sanık ve tanığın
beyanlarını başka bir dilden veya işaret diliyle Türkçeye çeviren gerçek kişiyi,
f)
UYAP: Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemini,
g)
Yıl: Takvim yılını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Tercüman
ihtiyacının belirlenmesi
MADDE
4 – (1) Komisyonlar, her yıl en geç 15 Eylül tarihine kadar,
yargı çevresindeki il ve ilçe Cumhuriyet başsavcılıklarından ve ceza
mahkemelerinden hangi diller ve işaret dilinde tercümana ihtiyaç olduğunun 30
Eylül tarihine kadar bildirilmesini ister.
(2)
Komisyonlar, gelen bilgilerden ve başvurulardan yararlanmak suretiyle hangi dil
veya diller ile işaret dilinde tercüman ihtiyacı olduğunu belirler.
İlân
MADDE
5 – (1) Komisyonlar, tercüman olarak görev yapmak isteyenlerin
komisyon başkanlığına müracaat etmelerini 15 Ekim tarihine kadar ilân eder. Bu
hususu il ve ilçelerdeki gerekli görülen kamu kurum ve kuruluşlarıyla, kamu
kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına yazıyla bildirir.
(2)
İlân, duyuru metninin il adlî yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonu ve
yargı çevresindeki adliyelerin divanhanesine asılması, mahallî bir gazetede ve
elektronik ortamda yayımlanması suretiyle yerine getirilir. Bu konuda gerekirse
diğer mutat vasıtalar da kullanılabilir.
(3)
İlânda, listeye kabul edilenlerin yemin için hazır bulunmaları gereken tarih ya
da tarihler de gösterilir.
Listeye
kabul şartları
MADDE
6 – (1) Listeye kayıt olabilmek için tercümanın;
a)
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olması,
b)
Başvuru tarihinde fiil ehliyetine sahip olması,
c) En az ilkokul mezunu olması,
ç)
Başvuru tarihinde onsekiz yaşını
tamamlamış olması,
d)
Affa uğramış ya da ertelenmiş olsalar bile Devlete ve adliyeye karşı işlenen
suçlar, 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle
Mücadele Kanununda yer alan suçlar ile basit ve nitelikli zimmet, irtikâp,
rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli
iflâs veya kaçakçılık, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma
suçlarından hükümlü olmaması veya hakkında hükmün açıklanmasının geri
bırakılmasına karar verilmemiş olması,
e)
Disiplin yönünden meslekten ya da memuriyetten çıkarılmamış veya sanat
icrasından yasaklanmamış olması,
f)
Komisyonun bağlı bulunduğu il çevresinde oturması veya bir meslekî faaliyeti
icra etmesi,
g)
Başka bir komisyonun listesinde kayıtlı olmaması,
gerekir.
Başvuru
usulü
MADDE
7 – (1) Tercüman olarak listeye kaydolmak isteyenler her yıl 31
Ekim tarihine kadar komisyona veya buralara gönderilmek üzere mahallî
Cumhuriyet başsavcılıklarına bir dilekçeyle şahsen başvurur. Mahallî Cumhuriyet
başsavcılıklarına verilen belgeler UYAP üzerinden ilgili komisyona gönderilir.
Belgelerin asılları veya mahallî Cumhuriyet başsavcılıklarınca tasdik edilen
örnekleri ayrıca ilgili komisyona ulaştırılır. Bu tarihten sonra verilen
dilekçeler değerlendirmeye alınmaz.
(2)
Başvuru dilekçesinde ayrıca kendisine ait bir banka hesap bilgilerinin
belirtilmesi gerekir.
Başvuru
dilekçesine eklenecek belgeler
MADDE
8 – (1) Başvuru dilekçesine;
a)
T.C. kimlik numarası beyanı,
b)
Adrese dayalı nüfus kayıt örneği,
c)
Tercüman olmak istediği dil veya diller ile işaret diline ilişkin diploma,
ruhsatname, sertifika gibi belgelerin aslı veya komisyonca onaylanmış örneği,
böyle bir belgenin olmaması durumunda tercümanlık faaliyetini yerine getirecek
derecede dil bildiğinin yazılı olarak beyanı,
ç)
İki adet vesikalık fotoğraf,
d)
Mezuniyet durumunu gösterir belgenin aslı veya komisyonca onaylanmış örneği,
eklenir.
(2)
Bir önceki yıla ait listede kayıtlı olanlardan birinci fıkranın (a), (c) ve (d)
bentlerinde sayılan bilgi ve belgeler istenmez.
Başvuruların
değerlendirilmesi
MADDE
9 – (1) Başvurular, başvuranların adları, bildikleri dil veya
diller ile işaret dili, varsa çalıştıkları kurum ve kuruluşların adları, açık
adresleri yazılmak suretiyle komisyonca kaydedilir.
(2)
Başvurular, komisyon tarafından 30 Kasım tarihine kadar değerlendirilerek 8
inci maddede belirtilen belgelerin eksik olması ya da başvuru sahibinin 6 ncı maddedeki şartları haiz olmaması
hâlinde, talebin reddine karar verilir. Redde ilişkin karar ilgilisine tebliğ
olunur.
(3)
Talepleri uygun görülenlerin adları, bildikleri dil veya diller ile işaret
dili, varsa çalıştıkları kurum ve kuruluşların adları, açık adresleri yazılarak
oluşturulan liste en az yedi gün süre ile adliye divanhanesine asılır ve
elektronik ortamda ilân edilir.
Yemin
ve etik ilkeler
MADDE
10 – (1) Listeye ilk defa kabul edilenler ile listeden kendi
isteği ile çıkarılıp yeniden kabul edilenlere komisyonca daha önce belirlenen
ve ilân edilen gün veya günlerde Kanunun 64 üncü maddesinin beşinci fıkrası
uyarınca yemin ettirilir.
(2)
Tercümanlar görevlerini yaparken aşağıdaki etik ilkelere uygun davranmak
zorundadırlar.
a)
Bağımsızlık.
b)
Tarafsızlık.
c)
Dürüst davranma ve doğruyu söyleme.
ç)
Görevini bizzat yerine getirme.
d)
Sır saklama.
e)
Temel yargılama ilkelerine uygun davranma.
Listelerin
ilânı
MADDE
11 – (1) Yemin eden tercümanlardan oluşan listenin bir örneği,
31 Aralık tarihine kadar Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü ve Bilgi
İşlem Dairesi Başkanlığına, mahkemelere de duyurulmak üzere merkez ve bağlı
ilçe Cumhuriyet başsavcılıklarına dağıtımlı olarak gönderilir. Liste, adliye
divanhanesine asılarak ayrıca ilân edilir.
(2)
Komisyonlarca hazırlanarak Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığına
gönderilen listeler birleştirilerek Yargı Mevzuatı Bülteni ve elektronik
ortamda yayımlanır.
Tercüman
giderleri
MADDE
12 – (1) Türkçe bilmeyen ya da engelli olan şüpheli, sanık,
mağdur veya tanık için görevlendirilen tercümanın giderleri, yargılama gideri
sayılmaz ve bu giderler Devlet Hazinesince karşılanır.
(2)
Komisyonlarca oluşturulan listelerden Kanunun 202 nci maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında
sanık tarafından seçilen tercümanın giderleri Devlet Hazinesince karşılanmaz.
Bu durumda, mahkeme tercüman gideri ile vezneye yatırılması gereken süreyi
belirler.
Yargılamanın
sürüncemede bırakılması
MADDE
13 – (1) Kanunun 202 nci maddesinin
dördüncü fıkrası uyarınca, tercüman hizmetinden yararlanma hakkı, yargılamanın
sürüncemede bırakılması amacına yönelik olarak kötüye kullanılamaz.
Listeden
çıkarılma sebepleri
MADDE
14 – (1) Listede yer alan tercümanların;
a)
Listeye kabul şartlarını sonradan kaybetmesi,
b)
Kanunî bir sebep olmaksızın tercümanlık yapmaktan kaçınması,
c) Listeden çıkarılmayı talep etmesi,
ç)
10 uncu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen etik ilkeleriyle bağdaşmayan
tutum ve davranışlarda bulunması,
d) 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (d)
bendinde yer alan suçlardan hüküm giymesi veya hakkında hükmün açıklanmasının
geri bırakılmasına karar verilmiş olması,
durumunda adı listeden
çıkarılır.
(2)
6 ncı maddenin birinci fıkrasının (d)
bendinde yer alan suçlardan hakkında kamu davası açılan kişinin ismi listede
askıya alınır. Dava sonucu beraat edilmesi durumunda askıya alma işlemi
kaldırılır.
Listeden
çıkarılma usulü
MADDE
15 – (1) 14 üncü maddede sayılan çıkarılma sebeplerinin
gerçekleşmesi hâlinde tercümanın adı komisyon kararıyla listeden çıkarılır.
(2)
Listeden çıkarılmasına karar verilen tercümanlara ilişkin komisyon kararı
ilgiliye tebliğ edilir ve 11 inci maddede belirtilen usule göre ilân edilir.
Listelerin
yenilenmesi usulü
MADDE
16 – (1) Listeler, her yıl bu Yönetmelik hükümlerine göre
yeniden düzenlenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
2013
yılı tercüman listesinin düzenlenmesi
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç
ay içerisinde komisyonlarca bu Yönetmelik hükümlerine göre tercüman listesi
düzenlenir.
Yürürlük
MADDE
17 – (1) Bu
Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE
18 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Adalet Bakanı yürütür.