2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 7/1. maddesinde; dava açma süresinin özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış gün olduğu hükmü getirilmiş; 10. maddesinde ise; "İlgililerin, haklarında idari davaya konu olabilecek bir işlem veya eylemin yapılması için idari makamlara başvurabilecekleri, altmış gün içinde bir cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı, ilgililerin altmış günün bittiği tarihten itibaren dava açma süresi içinde konusuna göre Danıştay'a, idare ve vergi mahkemelerine dava açabilecekleri, altmış günlük süre içinde idarece verilen cevap kesin değilse ilgilinin bu cevabı istemin reddi sayarak dava açabileceği gibi, kesin cevabı da bekleyebileceği, bu takdirde dava açma süresinin işlemeyeceği, ancak, bekleme süresinin başvuru tarihinden itibaren altı ayı geçemeyeceği, dava açılmaması veya davanın süreden reddi hallerinde, altmış günlük sürenin bitmesinden sonra yetkili idari makamlarca cevap verilirse cevabın tebliğinden itibaren altmış gün içinde dava açabilecekleri." hükmüne yer verilmiştir.
Yolluk ödenmesine (hak kazanılmasına) neden olan işlemin hukuki
sebebi, genellikle atama, nakil veya geçici görevlendirme işlemlerinden biri
olmakla birlikte, yolluğun ödenmesi konusunda idari dava konusu olabilecek bir
uyuşmazlığın doğması, yolluk konusunda bir işlemin tesis edilmiş olması
koşuluna bağlıdır.
Yolluk konusundaki işlem
ise ya yolluğa hak kazandıran atama, nakil veya geçici görevlendirme işlemiyle
birlikte, atama, nakil veya görevlendirmenin "yolluklu veya
yolluksuz" olduğunun işlemde belirtilmesi suretiyle, ya da yolluğa hak
kazandığı iddiasında olan kişinin yolluk talebiyle başvurusu üzerine tesis
edilebilir.
Doğal
olarak sözü edilen işlemle birlikte tesis edilmiş bir yolluk işleminin varlığı
halinde, yani yolluklu veya yolluksuz ibaresinin işlemde yer alması durumunda
dava açma süresi, yolluksuz ibaresi yer alan işlemin tebliğ tarihine göre
belirlenecek; yolluk konusunda işlemde bir ibare konulmamış ya da ayrı bir
işlem kurulmamış olması halinde dava açma süresi, 2577 sayılı Kanun'un 10.
maddesinde öngörüldüğü gibi ilgili tarafından yöneltilecek bir başvuru üzerine
oluşacak açık veya zımni bir ret işlemine göre hesaplanacaktır.
Buna göre;
1- Kamu görevlisine tebliğ edilen atama işleminde, işlemin
"harcırahsız" (yolluksuz) olarak kurulduğu yolunda bir ibare yer
almışsa, ilgili bu işlemin kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren, atama
işleminde yer alan "harcırahsız" (yolluksuz) ibaresinin iptali ve bu
atama işlemi nedeniyle yoksun kaldığı harcırahın (yolluğun) kendisine
ödenmesine hükmedilmesi istemiyle dava açabilir.
Bu
durumda kamu görevlisine, niteliği yukarıda belirtilen
davayı, atama işleminin kendisine tebliğ edildiği tarihi izleyen günden itibaren 2577 sayılı Kanunun 7. maddesinde
öngörülen süre içerisinde doğrudan açabileceği gibi; anılan Kanunun 11.
maddesinin tanıdığı olanak nedeniyle idareye başvurarak, bu başvuru üzerine
idarece kurulacak olan olası olumsuz işleme karşı bu maddedeki süreci işleterek
de açabilir.
2- Kamu görevlisine
tebliğ edilen atama işleminde "harcırahsız" (yolluksuz) ibaresi
bulunmamakta ise; ilgilinin, atama işleminden doğan harcırahının
(yolluğunun) tarafına ödenmesi için yaptığı başvuru, 2577 sayılı
Yasanın 10. maddesi kapsamında olup, bu başvuru üzerine kurulacak işlemin
iptali istemiyle açılacak davanın süresinin de 10. madde hükmüne
göre belirlenmesi gerekmektedir.
