KANUN NO: 3628
Kabul Tarihi: 19 Nisan 1990
Resmi Gazete ile Neşir ve İlânı: 4
Mayıs 1990 - Sayı: 20508
3.t.Düstur, c.29 - s.95
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
AMAÇ
MADDE 1 -
Bu Kanunun amacı, rüşvet ve yolsuzluklarla mücadele cümlesinden olarak; bu
Kanunda sayılanların mal bildiriminde bulunmalarını, bildirimlerin
yenilenmesini, mal edinmelerin denetimiyle, haksız mal edinme veya gerçeğe
aykırı bildirimde bulunma halinde uygulanacak hükümleri, bu Kanunda belirlenen
suçlarla bazı suçlardan dolayı kamu görevlileri ve suç ortakları hakkında takip
ve muhakeme usulünü düzenlemektir.
MAL BİLDİRİMİNDE BULUNACAKLAR
MADDE 2 -
a) Her türlü seçimle iş başına gelen kamu görevlileri ve dışardan atanan
Bakanlar Kurulu üyeleri, (Muhtarlar ve ihtiyar heyeti üyeleri hariç)
b) Noterler,
c) Türk Hava Kurumunun genel yönetim ve merkez denetleme
kurulu üyeleri ile genel merkez teşkilatında ve Türk Kuşu Genel Müdürlüğünde,
Türkiye Kızılay Derneğinin merkez kurullarında ve Genel Müdürlük teşkilatında
görev alanlar ve bunların şube başkanları,
d) Genel ve katma bütçeli daireler, il özel idareleri,
belediyeler ve bunlara bağlı kuruluş veya alt kuruluşlarda, kamu iktisadi
teşebbüsleri(İktisadi devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşları) ile
bunlara bağlı müessese, bağlı ortaklık ve işletmelerde, özel kanunlarla veya
özel kanunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulan ve kamu hizmeti gören kurum
ve kuruluşlar ile bunların alt kuruluşlarında veya komisyonlarında aylık, ücret
ve ödenek almak suretiyle kamu hizmeti gören memurları, işçi niteliği taşımayan
diğer kamu görevlileri ile yönetim ve denetim kurulu üyeleri,
e) (...) (Madde 2 nin (e) bendi, 24 Haziran 1995 tarih ve
KHK/557 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 21 inci maddesiyle yürürlükten
kaldırılmıştır, KHK/557 sayılı K.H.K.'da, Anayasa Mahkemesinin, 29 Eylül 1995
tarih ve 22419 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 20.9.1995 gün ve E.1995/46
sayılı kararı ile iptal edilmiştir.)
f) Siyasi parti genel başkanları, vakıfların idare organlarında
görev alanlar, kooperatiflerin ve birliklerinin başkanları, yönetim kurulu
üyeleri ve genel müdürleri, yeminli mali müşavirler, kamu yararına sayılan
dernek yönetici ve deneticileri,
g) Gazete sahibi gerçek kişiler ile, gezete sahibi
şirketlerin yönetim ve denetim kurulu üyeleri, sorumlu müdürleri, başyazarları
ve fıkra yazarları, Mal bildiriminde bulunmak zorundadırlar.
Özel Kanunlarına göre mal bilidiriminde bulunmak zorunda
olanlar da bu Kanun hükümlerine tabidir.
HEDİYE
MADDE 3 - Yukarıdaki
maddede sayılan kamu görevlileri, milletlerarası protokol, mücamele veya
nezaket kaideleri uyarınca veya diğer herhangi bir sebeple, yabancı
devletlerden, milletlerarası kuruluşlardan, sair milletlerarası hukuk
tüzelkişiliklerinden, Türk uyruğunda olmayan herhangi bir özel veya tüzelkişi
veya kuruluştan; aldıkları tarihteki değeri on aylık net asgari ücret toplamını
aşan hediye veya hibe niteliğindeki eşyayı aldıkları tarihten itibaren bir ay
içinde kendi kurumlarına teslim etmek zorundadılar.
Ancak, yabancı devlet adamları ve milletlerarası kuruluş
temsilcileri tarafından verilen imzalı hatıra fotoğraflarının çerçeveleri bu
madde hükümlerine dahil değildir.
Hediyelerin bedellerinin tespiti çıkarılacak yönetmeliğe göre
Maliye ve Gümrük Bakanlığınca yapılır.
HAKSIZ MAL EDİNME
MADDE 4 -
Kanuna veya genel ahlaka uygun olarak ispat edilmeyen mallar veya ilgilinin
sosyal yaşantısı bakımından geliriyle uygun olduğu kabul edilemeyecek
harcamalar şeklinde ortaya çıkan artışlar, bu Kanunun uygulanmasında haksız mal
edinme sayılır.
İKİNCİ BÖLÜM
Mal Bildirimleri
BİLDİRİMLERİN KONUSU
MADDE 5 -
Bu Kanun kapsamına giren görevlilerin kendilerine, eşlerine ve velayetleri
altındaki çocuklarına ait bulunan taşınmaz malları ile görevliye yapılan aylık
net ödemenin, ödeme yapılmayan görevlilerin ise, 1 inci derece Devlet
Memurlarına yapılan aylık net ödemenin beş katından fazla tutarındaki her biri
için ayrı olmak üzere, para, hisse senetleri ve tahviller ile altın, mücevher
ve diğer taşınır malları, hakları, alacakları ve gelirleriyle bunların
kaynakları, borçları ve sebepleri mal bildiriminin konusunu teşkil eder.
BİLDİRİMİN ZAMANI
MADDE 6 -
Mal Bildirimlerinin;
a) Bu Kanun kapsamındaki göreve atanmada, göreve giriş için
gerekli belgelerle,
b) Bakanlar Kurulu üyeliğine atanmalarda, atamayı izleyen bir
ay içinde,
c) Seçimle gelinen görevlerde seçimin kesinleşmesi tarihini
izleyen iki ay içinde,
d) Mal varlığında önemli bir değişiklik olduğunda bir ay
içinde,
e) Yönetim ve denetim kurulu üyelikleri ile komisyon
üyeliklerine seçim ve atamalarda göreve başlama tarihini izleyen bir ay içinde,
f) Görevin sona ermesi halinde, ayrılma tarihini izleyen bir
ay içinde,
g) Gazete sahibi gerçek kişiler ile, gazete sahibi
şirketlerin yönetim ve denetim kurulu üyeleri faaliyete geçme tarihini, sorumlu
müdürleri, başyazarları ve fıkra yazarları bu işe veya görevlerine başlama
tarihini izleyen bir ay içinde,
Verilmesi zorunludur.
(a) Bendinde yazılı bildirim verilmedikçe göreve atama
yapılamaz.
BİLDİRİMİN YENİLENMESİ
MADDE 7 - Bu Kanun
kapsamındaki görevlere devam edenler, sonu (0) ve (5) ile biten yılların en geç
Şubat ayı sonuna kadar bildirimlerini yenilerler.
Yeni bildirimler yetkili merci tarafından daha önceki
bildirimler ile karşılaştırılırlar.
BİLDİRİMLERİN VERİLECEĞİ MERCİLER
MADDE 8 - Bildirimlerin
verileceği merciler şunlardır :
a) Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Bakanlar Kurulu Üyeleri
için Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı,
b) Kamu kurum ve kuruluşlarında görevli personel için özlük
işleriyle ilgili sicil ve belge raporlarının bulunduğu makam veya merci,
c) Kurum, teşebbüs, teşekkül ve kuruluşların Genel Müdürleri,
yönetim ve denetim kurulu için ilgili Bakanlık,
d) Yüksek mahkemelerin daire başkan ve üyeleri için
mahkemenin başkanı,
e) Noterler için Adelet Bakanlığı,
f) Diğer kurum ve kuruluşların memur ve hizmetlileri için
atamaya yetkili makam veya merci,
g) Türk Hava Kurumu ile Türkiye Kızılay Derneğinde görev
alanlar için kurum ve dernek genel başkanlığı,
h) (...) (Madde 8 in 1. fıkrasının (h) bendi, 24 Haziran 1995
tarih ve KHK/557 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 21 inci maddesiyle
yürürlükten kaldırılmış, KHK/557 sayılı K.H.K.'da, Anayasa Mahkemisinin, 29
Eylül 1995 tarih ve 22419 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 20.9.1995 gün ve
E.1995/43 - K.1995/46 sayılı kararı ile iptal edilmiştir.)
i) Görevlerinden ayrılanlar için bu görevlerinde iken
bildirimlerini vermeleri gereken makam veya merci,
j) Siyasi parti genel başkanları için Yargıtay Cumhuriyet
Başsavcılığı,
k) Kooperatifler ve birliklerin başkanları, yönetim kurulu
üyeleri ve genel müdürleri için kooperatiflerin ve birliklerin denetimlerinin
yapıldığı kuruluşlar,
l) Yeminli mali müşavirler için Maliye ve Gümrük Bakanlığı,
m) Türk Hava Kurumunun, Türkiye Kızılay Derneğinin ve Kamu
yararına sayılan derneklerin genel yönetim ve merkez denetleme kurulu üyeleri için
İçişleri Bakanlığı, bunların şube başkanları için bulundukları İl Valilikleri,
n) İl Genel Meclisi Üyeleri için Valiler, Belediye Meclis
üyeleri için Belediye Başkanları, Belediye Başkanları için İçişleri Bakanlığı,
o) Mal bildirimi verecek son merciler için, kendi
kuruluşlarının özlük işleri ile ilgili makam veya merci,
p) Gazete sahibi gerçek kişiler ile, gazete sahibi
şirketlerin yönetim ve denetim kurulu üyeleri, sorumlu müdürleri, başyazarları
ve fıkra yazarları bulundukları yer en büyük mülki amirliği,
r) Vakıfların idare organlarında görev alanlar için Vakıflar
Genel Müdürlüğü, Görevleri sebebiyle birden fazla mal bildiriminde bulunması
gerekenler asli görevlerinden dolayı bir tek mal bildiriminde bulunurlar.
BİLDİRİMLERİN GİZLİLİĞİ
MADDE 9 - Mal
bildirimleri, özel kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla bildirimde
bulunanın özel dosyasında saklanır. Bildirimlerin içeriği hakkında, 20 nci
madde hükmü dışında hiçbir şekilde açıklama yapılamaz ve bilgi verilemez.
Ayrıca mal bildirimlerindeki bilgiler ve kayıtlar esas alınarak içeriği
hakkında yayında bulunulamaz.
(Ek fıkra: 5176 - 25.5.2004 / m.8) Ancak, Kamu Görevlileri Etik Kurulu
mal bildirimlerini gerektiğinde inceleme yetkisine sahiptir. Mal
bildirimlerindeki bilgilerin doğruluğunun kontrolü amacıyla ilgili kişi ve
kuruluşlar (bankalar ve özel finans kurumları dahil) talep edilen bilgileri en
geç otuz gün içinde Kurula vermekle yükümlüdürler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ceza Hükümleri
MADDE 10 - 6 ncı maddede
belirtilen sürelerde mal bildiriminde bulunmayana bildirimlerin verileceği
mercilerce ihtarda bulunur. İhtarın kendisine tebliğinden itibaren otuz gün
içinde mazeretsiz olarak bildirimde bulunmayana üç aya kadar hapis cezası
verilir.
Soruşturma ile ilgili olarak verilen süre zarfında mal
bildiriminde bulunmayana üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir.
GERÇEĞE AYKIRI AÇIKLAMA
MADDE 11 -
Mal bildiriminin muhtevası hakkında 9 uncu maddeye aykırı davranan üç aydan bir
yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Bu fiilin basın yoluyla işlenmesi halinde verilecek ceza yarı
oranında artırılır.
GERÇEĞE AYKIRI BİLDİRİMDE BULUNMA
MADDE 12 -
Kanunen daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde gerçeğe aykırı bildirimde
bulunana altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verilir.
HAKSIZ MAL EDİNME, MAL KAÇIRMA VEYA GİZLEME
MADDE 13 -
Kanunen, daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde haksız mal edinene üç
yıldan beş yıla kadar hapis ve beş milyon liradan on milyon liraya kadar ağır
para cezası verilir.
Haksız edinilen malı kaçıran veya gizleyene de aynı ceza
verilir.
ZOR ALIM
MADDE 14 -
Haksız edinilmiş olan malların zoralımına hükmolunur. Bu malların elde
edilememesi veya bir malın tümünün haksız mal edinme konusu teşkil etmemesi
sebepleri ile zoralımın mümkün olmadığı hallerde haksız edinilen değere eşit
bedelinin hazineye ödenmesine karar verilir. Bu bedel, Amme Alacaklarının
Tahsil Usulü Hakkında Kanun Hükümlerine göre tahsil olunur.
KAMU HİZMETLERİNDEN YASAKLANMA
MADDE 15 -
Bu Kanunun 11 ve 12 nci maddeler hükümleri ile cezalandırılanlara ceza süresi
kadar; 13 ncü madde hükmüne göre cezalandıranlara müebbeten kamu hizmetlerinden
yasaklanma cezası hükmolunur.
TECİL, PARAYA ÇEVİRME VE ÖN ÖDEME YASAĞI
MADDE 16 -
Bu bölümde yazılı olan cezalar 10 ncu maddenin birinci fıkrası hariç tecil
edilemez, şahsî hürriyeti bağlayıcı olanlar para veya tedbire çevrilemez,
failleri hakkında Türk CezaKanununun 119 ncu maddesi hükümleri uygulanamaz.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Bu Kanunda Yazılı Suçlar ile Bazı
Suçlardan Dolayı Soruşturma Usülü
SORUŞTURMA
MADDE 17 - (Değişik 1. fıkra:
5020 - 12.12.2003 / m.12) Bu Kanunda ve
18.6.1999 tarihli ve 4389 sayılı Bankalar Kanununda yazılı suçlarla,
irtikâp, rüşvet, basit ve nitelikli zimmet, görev sırasında veya görevinden
dolayı kaçakçılık, resmî ihale ve alım ve satımlara fesat karıştırma, Devlet
sırlarının açıklanması veya açıklanmasına sebebiyet verme suçlarından veya bu
suçlara iştirak etmekten sanık olanlar hakkında 2.12.1999 tarihli ve 4483
sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanmaz.
Yukarıdaki fıkra hükmü müsteşarlar, valiler ve
kaymakamlar hakkında uygulanamaz. Görevleri veya sıfatları sebebi ile özel
soruşturma ve kovuşturma usulüne tabi olan sanıklarla ilgili kanun hükümleri
saklıdır.
SUÇUN İHBARI
MADDE 18 -
Yukarıdaki maddede yazılı suçlara ilişkin ihbarlar doğrudan Cumhuriyet
Başsavcılıklarına yapılır. İhbar üzerine derhal bir ihbar tutanağı düzenlenir
ve bir örneği muhbire verilir. Acele ve gecikmesinde sakınca umulan hallerde
tutanak düzenlenmesi sonraya bırakılabilir. Muhbirlerin kimlikleri, rızaları
olmadıkça açıklanmaz. İhbar asılsız çıktığında aleyhine takibat yapılanın
istemi üzerine muhbirin kimliği açıklanır.
(Ek fıkra: 5020 - 12.12.2003 / m.13) Yukarıdaki fıkraya göre yapılan ihbar
veya takipsizlik kararı ve iddianame Cumhuriyet başsavcılığınca, Maliye
Bakanlığı Baş Hukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğü ile varsa diğer
ilgili kamu kurum veya kuruluşlarına bildirilir. Hazine avukatının yazılı
başvuruda bulunması hâlinde Maliye Bakanlığı, başvuru tarihinde müdahil
sıfatını kazanır.
Bu suçlardan dolayı müfettiş ve muhakkikler de soruşturma
neticesinde delil veya emare elde ettikleri takdirde, işi yetkili ve görevli
Cumhuriyet Başsavcılığına ihbar ve evrakı tevdi ederler. Cumhuriyet
Başsavcılığı müfettiş ve muhakkikler tarafından kendisine tevdiine lüzum
görülmediği halde dahi evrakın taalluk ettiği iş hakkında soruşturma yapmak
üzere gerekçe göstererek evrakı ait olduğu merciden isteyebilir.
17 nci maddede yazılı suçlardan dolayı delil veya emare elde
eden müfettiş ve muhakkikler durumu yetkili ve görevli Cumhuriyet
Başsavcılığına ihbar ve evrakı tevdi etmedikleri takdirde bunlar hakkında da
yapılacak takibattan dolayı Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkat
Hükümleri uygulanmaz.
İhbar konusu müsnet suç hakkında dava açılıncaya kadar bigi
vermek ve yayın yapmak yasaktır.
SORUŞTURMA USULÜ
MADDE 19 -
Cumhuriyet Savcısı 17 nci maddede yazılı suçların işlendiğini öğrendiğinde
sanıklar hakkında doğrudan doğruya ve bizzat soruşturmaya başlamakla beraber
durumu atamaya yetkili amirine veya 8 nci maddede sayılan mercilere bildirir.
Cumhuriyet Savcısı soruşturmaya başladığında ihbarı
doğrulayan emareler bulduğu takdirde sanıktan, haksız edinilen malın
kaçırıldığı yolunda delil veemare elde edildiği takdirde sanığın ikinci
dereceye kadar kan ve sıhri hısımları ile gelini ve damadından mal bildiriminde
bulunmalarını ister. Bu istemin sanığa ve diğer ilgililere ulaştığı tarihten
itibaren yedi gün içinde Cumhuriyet Savcısına mal bildiriminin verilmesi
zorunludur. Soruşturmanın müfettiş veya muhakkik tarafından yapılması halinde
müfettiş veya muhakkik de sanıktan ve yukarıda sayılan ilgililerden mal
bildirimi isteminde bulunurlar. Bu istemin sanık ve ilgililere ulaştığı
tarihten itibaren yedi gün içinde müfettiş veya muhakkike mal bildiriminin
verilmesi keza zorunludur.
Cumhuriyet Savcısı, kamu davası açılmadan önce haksız
edinildiği yolunda delil veya emare elde edilen para veya mal ile ilgili
tedbirin alınmasını görevli mahkemeden veya para veya malın bulunduğu yer hukuk
mahkemesinden isteyebilir.
BİLGİ VERME ZORUNLUĞU
MADDE 20.- (Değişik: 5020 - 12.12.2003 / m.14) Özel kanunlarında
aksine bir hüküm bulunsa bile ilgili gerçek veya tüzel kişiler veya kamu kurum
ve kuruluşları; bu Kanuna göre takip, soruşturma ve kovuşturmaya yetkili kişi,
Maliye Bakanlığı Baş Hukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğü veya temsilcisi
ve bu Kanundaki diğer mercilerce istenen bilgileri gecikmeksizin makul sürede
eksiksiz vermek zorundadır. Aksine davranan kişiler hakkında bir yıldan üç yıla
kadar hapis cezası verilir. Bu ceza, para cezasına veya tedbirlerden birine
çevrilemez ve ertelenemez.
ASKER KİŞİLERİN SORUŞTURMASI
MADDE 21 -
Bu Kanunda yazılı suçların asker kişiler tarafından işlenmesi halinde
soruşturmanın askerî savcılar tarafından bu Kanun hükümlerine göre yürütülür.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
YÖNETMELİK
MADDE 22 - Mal
bildiriminin şekli, düzenlenmiş biçimi, sayısı, neleri kapsayacağı ve merciine
nasıl ulaştırılacağı hususları ile Kanunun uygulanması bakımından gerekli
görülecek diğer konular, Kanunun yayımını izleyen altı ay içinde Bakanlar
Kurulu tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir ve bu yönetmelik Resmî Gazete'de yayımlanır.
KALDIRILAN HÜKÜMLER
MADDE 23 -
9 Ağustos 1983 tarih ve 2871 sayılı kamu Görevlileri ile İlgili Mal Bildirimi
Kanunu ile bu Kanunun yürürlükten kaldırdığı Kanunlar ve 15.5.1930 tarih ve
1609 sayılı Bazı Cürümlerden Dolayı Memurlar ve Şerikleri Hakkında Takip ve
Muhakeme Usulüne Dair Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.
GEÇİCİ MADDE 1 - Bu
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden bir ay içinde 2 nci maddede
sayılanlar mal bildiriminde bulunurlar.
Mal bildiriminde bulunmayan veya gerçeğe aykırı beyanda
bulunanlar hakkında üçüncü bölümdeki ceza hükümleri uygulanır.
GEÇİCİ MADDE 2 - Bu
Kanunun 2 nci maddesinde sayılanlardan 22 nci maddeye müsteniden çıkartılacak
yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihe kadar 9 Ağustos 1983 tarih ve 2871 sayılı
Kanuna göre hazırlanan beyannamenin alınmasına devam olunur.
GEÇİCİ MADDE 3 - Bu
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce bu Kanunla kapsama yeni alınan
suçlardan dolayı, Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkat Hükümlerine göre,
kesinleşmiş lüzumu muhakeme ve meni muhakeme kararları hariç, yapılan tahkikat
evrakı derhal ilgili Cumhuriyet Başsavcılıklarına gereği için tevdi olunur.
YÜRÜRLÜK
MADDE 24 - Bu Kanun yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
YÜRÜTME
MADDE 25 - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar kurulu yürütür.
< Önceki | Sonraki > |
---|