T.C.
UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
CEZA BÖLÜMÜ
E. 2012/36
K. 2012/36
T. 24.12.2012
• ASKER KİŞİNİN UYUŞTURUCU MADDE
BULUNDURMASI ( Suçun Askeri Suç Olmaması Askeri Suça Bağlı Bulunmaması ve
Askeri Mahkemede Yargılanmayı Gerektiren İlginin Kesilmiş Olması Nedeniyle Adli
Yargı Yerinde Görüleceği )
• UYUŞTURUCU MADDE BULUNDURMA SUÇU (
Asker Kişi Sanık Hakkında - Suçun Askeri Suç Olmaması Askeri Suça Bağlı
Bulunmaması ve Askeri Mahkemede Yargılanmayı Gerektiren İlginin Kesilmiş Olması
Nedeniyle Adli Yargı Yerinde Görülmesi Gerektiği )
• ASKERİ MAHALDE İŞLENEN ASKERİ
OLMAYAN SUÇ ( Uyuşturucu Madde Bulundurma Suçu/Askeri Yargı Yerinde
Görülemeyeceği - Adli Yargı Yerinde Görüleceği )
2709/m.145
5237/m.191/1
ÖZET : Asker
kişi sanık hakkında “uyuşturucu madde bulundurmak” suçu nedeniyle açılan kamu
davasının, suçun askeri suç olmaması, askeri suça bağlı bulunmaması ve askeri
mahkemede yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmiş olması nedeniyle adli yargı
yerinde görülmesi gerekir. Asker kişilerin askeri mahalde işledikleri askeri
suç olmayan bu tür suçlara ait davaların askeri yargı yerinde görülemeyeceği
kuşkusuzdur.
OLAY : Batman Jandarma Koruma Bl. Komutanlığı emrinde
görevli sanık J. Er M.K.’un, çarşı izninden gelirken kullanmak için aldığı ve
birliğin içerisinde bulunan hurdalıkta sakladığı esrar maddesinin ( hint
keneviri ) 9.1.2011 günü yapılan aramada ele geçirildiği, böylece sanığın
uyuşturucu madde bulundurmak suçunu işlediği ileri sürülerek, eylemine uyan
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 191/1. maddesi uyarınca cezalandırılması
istemiyle Batman Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 14.2.2011 gün ve E:2011/860,
K:2011/243 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.
BATMAN 2. SULH CEZA MAHKEMESİ: 20.4.2011 gün ve E:2011/166,
K:2011/296 sayıyla, asker kişi sanığı, askeri mahalde işlediği ileri sürülen
suç nedeniyle yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle
görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası,
2. Hava Kuvveti Komutanlığı Askeri Mahkemesi’ne gönderilmiştir.
2. HAVA KUVVETİ KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 8.2.2012 gün
ve E:2012/740, K:2012/47 sayıyla, sanığın yargılama aşamasında terhis edilmiş
olması nedeniyle askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin kesildiği,
bu durumda yüklenen eylemin askeri suç olmaması nedeniyle sanığı yargılama
görevinin adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş,
kararın temyiz edilmeden kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, 2. Hava Kuvveti
Komutanlığı Askeri Savcılığı’nca, Mahkememize gönderilmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün,
Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler; Ahmet DURU, Ahmet KARADAVUT, Dilaver
KAHVECİ, Turgut SÖNMEZ, Haluk ZEYBEL, A. Zeki LİMAN’ın katılımlarıyla yapılan
24.12.2012 günlü toplantısında;
I-İLK İNCELEME: Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde
2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'da
belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmediği, adli ve askeri
yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz
görev uyuşmazlığı doğduğu anlaşıldığından, esasın incelenmesine oybirliği ile
karar verildi.
II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN’in,
davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve
dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay
Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN’ın adli yargı, Askeri Yargıtay Başsavcı
Yardımcısı Hüseyin KORKUSUZ’un davanın çözümünün adli yargı yerinin görev
alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
KARAR : 353
sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri
Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer
alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler
Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile
bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve
görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla
görevlidirler" denilmekte iken, maddenin “….askeri mahallerde….” ibaresi
Anayasa Mahkemesi’nin 26.6.2012 tarih ve 28335 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan 15.3.2012 gün ve E:2011/30, K:2012/36 sayılı kararı ile iptal
edilmiştir.
"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;
a ) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda
yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası
ile cezalandırılmayan suçlar,
b ) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda kısmen diğer
ceza yasalarında gösterilen suçlar,
c ) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline
dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.
Aynı Yasa’nın 13.10.1996 gün ve 22786 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan 4191 sayılı Yasa’yla değişik 17. maddesinde; “askeri mahkemelerde
yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait
davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak suçun askeri bir suç
olmaması askeri bir suça bağlı bulunmaması ve sanık hakkında kamu davası
açılmamış olması halinde askeri mahkemenin görevi sona erer” denilmekte iken,
maddenin "... ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması ..."
tümcesi Anayasa Mahkemesi'nin 11.3.2000 gün ve 23990 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanan 1.7.1998 gün ve E:1996/74, K:1998/45 sayılı kararı ile iptal
edilmiştir.
Buna göre, askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren
ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma
görevini değiştirmez. Ancak yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir
suça bağlı bulunmaması halinde, askeri mahkemenin görevinin sona ereceği
açıktır. İptal kararı nedeniyle, sanık hakkında kamu davasının açılmış olup
olmamasının bir önemi bulunmamaktadır.
Sanığa yüklenen eylemin Türk Ceza Kanunu’nda düzenlendiği,
Askeri Ceza Kanunu’nda bu suça ilişkin bir düzenlemenin bulunmadığı, bu nedenle
yüklenen eylemin “askeri suç” olmadığı kuşkusuzdur. Sanığın yargılama
aşamasında terhis edildiği de dosyada bulunan bilgi ve belgelerden
anlaşılmaktadır.
353 sayılı Yasa'nın 17. maddesinde, askeri mahkemelerde
yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesiyle daha önce işlenen suçlara ait
davalara bu mahkemelerin bakma görevinin değişmeyeceği, ancak suçun askeri bir
suç olmaması askeri bir suça bağlı bulunmaması durumunda, askeri mahkemelerde
yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesiyle, askeri mahkemenin görevinin sona
ereceği düzenlenmiş bulunduğundan ve somut olayda sanığa yüklenen eylemin
askeri suç olmadığı anlaşıldığından, 353 sayılı Yasa’nın 17. maddesi uyarınca
davanın adli yargı yerinde görülmesi gerektiği açıktır.
Öte yandan, 12.9.2010 tarihinde yapılan halkoylaması sonucu
kabul edilip, buna ilişkin Yüksek Seçim Kurulu Kararı’nın 23.9.2010 gün ve
27708 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5982 sayılı Yasa’nın
15. maddesi ile değişik T.C. Anayasa’sının 145. maddesinin birinci fıkrasında,
“Askeri yargı, askerî mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafından yürütülür.
Bu mahkemeler; asker kişiler tarafından işlenen askerî suçlar ile bunların
asker kişiler aleyhine veya askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak
işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidir. Devletin güvenliğine,
anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlara ait davalar her halde
adliye mahkemelerinde görülür” denilmiştir.
Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında, adli yargı
yerince verilen görevsizlik kararında, asker kişi sanığı askeri mahalde
işlediği ileri sürülen suç nedeniyle yargılama görevinin askeri yargı yerine
ait olduğu gerekçesine yer verilmiş ise de, yargılama aşamasında sanığın terhis
edildiği, böylece askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin kesildiği,
bu durumda yukarıda açıklandığı üzere sanığı yargılama görevinin adli yargı
yerine ait olduğu açık olmakla birlikte aksi durumda dahi, Askeri Mahkemeler
Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu’nun 9. maddesinde yer alan “askeri mahal”
kavramının Anayasa’da yapılan yeni düzenleme ile kaldırıldığı ve Anayasa
Mahkemesi’nin bahsedilen kararı ile Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle
iptaline de karar verildiği anlaşıldığından, artık asker kişilerin askeri
mahalde işledikleri askeri suç olmayan bu tür suçlara ait davaların askeri
yargı yerinde görülemeyeceği kuşkusuzdur.
Açıklanan nedenlerle, davanın adli yargı yerinde görülmesi
ve Batman 2. Sulh Ceza Mahkemesi’nin görevsizlik kararının kaldırılması
gerekmiştir.
SONUÇ : Davanın
çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Batman 2. Sulh Ceza
Mahkemesi’nin 20.4.2011 gün ve E:2011/166, K:2011/296 sayılı GÖREVSİZLİK
KARARININ KALDIRILMASINA, 24.12.2012 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar
verildi.
< Önceki | Sonraki > |
---|